دیل

اﻳﺮان ﻛﺜﻴﺮاﻟﻤﻠﻪ ﺑﻴﺮ اؤﻟﻜﻪ اوﻻراق ﺑﻮرادا ﻳﺎﺷﺎﻳﺎن اﻧﺴﺎﻧﻼر ﭼﺌﺸﻴﺪلی دﻳﻞ و لهجه‌لرده داﻧﻴﺸﻴﺮﻻر؛ ﻻﻛﻴﻦ ﺑﻮ اؤﻟﻜﻪده ان ﭼﻮخ داﻧﻴﺸﻴﻼن دﻳﻞ ﺗﻮرﻛﺠﻪ اﻳﻠﻪ ﻓﺎرﺳﺠﺎدﻳﺮ.

ﻓﺎرس دیلی اﻳﺮانﻳﻦ رسمی، دوﻟﺖ و ﺗﺤﺼﻴﻞ دیلی اوﻟﺪوﻏﻮﻧﺪان ﺑﻮ دﻳﻠﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده دایره‌سی ﮔﻮﻧﺪن-ﮔﻮﻧﻪ ﮔﺌﻨﻴﺸﻠﻨﻤﻜﺪه و ﻓﺎرس اوﻟﻤﺎﻳﺎن ﺑﺎﺷﻘﺎ دﻳﻠﻠﺮﻳﻦ داﻧﻴﺸﻤﺎ و اﺳﺘﻔﺎده مئیدانی ﻫﺮ ﮔﻮن او بیری ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ داراﻟﻤﺎﻗﺪادﻳﺮ.

ﮔﺌﭽﻤﻴﺸﺪه دﻳﻞ ﻳﺎﻟﻨﻴﺰ ارﺗﺒﺎط واﺳﻄﻪﺳﻲ کیمی اوﻟﺴﺎ دا، ﻣﻴﻼدی 19-ﺟﻮ ﻳﻮز اﻳﻠﻠﻴﮕﻴﻦ ﺳﻮﻧﻼری و 20-جی ﻳﻮز اﻳﻠﻠﮕﻴﻦ اوﻟﻠﺮﻳﻨﺪن دﻳﻞ و اوﻧﻮن ﮔﺌﭽﻤﻴﺶ و ﻣﻌﺎﺻﻴﺮ ادﺑﻴﺎت و مدنییتی او دﻳﻠﺪه داﻧﻴﺸﺎن میللتین هویتی و کیملیگی کیمی اؤزوﻧﻮ ﮔﺆﺳﺘﺮﻣﻴﺸﺪﻳﺮ.

AZERBAYCAN

آذربایجان سن سن منیم

علوییتیم شان شوهرتیم

آدین منیم اوز آدیم دیر

سنسیز منیم نه قیمتیم

آذربایجان آذربایجان

یاشا یاشا آذربایجان

*

بیز تاریخه سیغیشماریق

دونن واردیق بوگون واریق

بیز دوستلوغا گووه نه ریک

گله جه یه آددیم لاریق

آذربایجان آذربایجان

یاشا یاشا آذربایجان

*

نفسیمیز بابک لرین

صابرلرین گور نفسی

ماهنی لاردا یاشار بیزیم

بابا لارین آیاق سسی

آذربایجان آذربایجان

یاشا یاشا آذربایجان

دیل یعنی ...

دیل یعنی،جان

دیل یعنی،قان

دیل یعنی،شرف

دیل یعنی،نفس

دیل یعنی،غیرت

دیل یعنی،هویت

دیل یعنی،کؤلتور

دیل یعنی،عیزت

دیل یعنی،اعتبار

دیل یعنی،حیثیت

دیل یعنی،ناموس

دیل یعنی،آتا آنا

دیل یعنی،باجی قارداش

دیل یعنی،آئیله،اوشاخ

دیل یعنی،وارلیق

دیل یعنی،اؤرک

دیل یعنی،مدنیت

دیل یعنی،شعور

دیل یعنی،ویقار

دیل یعنی،توپراق

دیل یعنی،شاه دامار

دیل یعنی،ساغلیق

دیل یعنی،وطن

دیل یعنی،هر نمنه..!

دیلین ایتیرن / دینین ایتیریپ

الفبای لاتین ترکی آذربایجانی

حروف

Aa, Bb, Cc, Çç, Dd, Ee, Əə, Ff, Gg, Ğğ, Hh, Xx, Iı, İi, Jj, Kk, Qq, Ll, Mm, Nn, Oo, Öö, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Üü, Vv, Yy, Zz

حروف اصلی در الفبای ترکی

حروفی که بنای لغات ترکی بر آنهاست:

ا A - ب B - پ P - ت T - ج C - چ Ç - خ X - د D - ر R - ز Z - س S - ش Ş - ف F - ق Q - ک K - گ G - ل L - م M - ن N - و V - ه H - ی Y

عواقب یاددهی زبان غیرمادری به کودکان در خانواده های ترک آذربایجانی

کسانی که به فرزندانشان بجای زبان ترکی آذربایجانی یک زبان دیگر یاد می دهند فکر نکنند که آنها اولین ظلم را در حق وطن خود، شخص خود و یا و میراث تاریخی پدر مادر و اجداد خود  روا می دارند بلکه مطمئن باشند که بیشترین ظلم را به بچه خود نموده اند ، نمونه ای از مشکلات بصورت زیر می باشد:

1- از بین رفتن اعتماد بنفس در کودکان، معمولا بچه هایی که زبان مادری خود را یاد نگرفته اند  فکر میکنند پدر و مادرشان و مردم اطرافشان، زبان و فرهنگ غنی ندارند و در نتیجه اعتمادش به انها و نهایتا اعتماد بنفس خود را از دست میدهد، آنها بعد از بزرگ شدن نیز همیشه خود را جدا از دیگران دانسته وبویژه از نظر مدیریتی خود را ضعیف می پندارد.

2- منزوی شدن در محیط اطراف خود و تجربه نکردن دوران زندگی بچه گی در بین هم سن و سالان، اینگونه بچه ها معمولا منزوی و افسرده می شوند و قدرت اظهارنظر را از دست می دهند.

3- عدم درک درست پدر مادر : آنها به پدربزرگ و مادربزرگ خود احترام نمی گذارند و آنهارا بیگانه می پندارند، آنها فکر می کنند اگر زبان پدر مادرشان ارزشمند بود حتما به بچه هایشان یاد می دادند و نهایتا آنهارا نیز نادان می پندارند.

4- پرخاشگری:آنها اطرافیان خود را بیگانه  می پندارند و از خود نمی دانند و بتدریج این شیوه، جزئی از رفتار آنها شده و پرخاشگر می شوند.

5- احساس بیگانگی به موطن اصلی پدر ومادر خود : آنها نسبت به وطن پدر مادر خود، بی تفاوت شده و هیچ علاقه ای به خویشاوندان دور و نزدیک خود نشان نمی دهند با از دست دادن عشق و علاقه به اطرافیان خود نیز از زندگی خودش راضی نخواهد بود و همیشه در ته دلش کمبودی را احساس می کند.

منابع : خانم ایرینا بوکوا دبیرکل یونسکو و خانم ژاله تبریزی از مسئولین سازمان یونسکو و مصطفی ملکیان فیلسوف اخلاق و پژوهشگر، رساله خانم سایا علیزاده.     Www.Turanian.blog.ir

Www.Turanian.blog.ir