سبلان (ترکی آذربایجانی: [(ساوالان)(معانی مختلفی برای نام ساوالان ذکر می شود ولی رایج ترین معانی عبارتند از ساو به معنی پیغام(وحی)و آلان به معنی گیرنده معنای کلی یعنی گیرنده وحی ریشه این معنی اشاره دارد به پیامبری زرتشت در این مکان.معنی دیگر ساولان یعنی گیرنده روح که این معنی هم حکایت از ارتفاعی دارد که در طلوع خورشید اولین مکان تابش نور قله ساوالان می باشد )]، سبلان از کوه‌های مرتفع ایران است که در شمال غرب این کشور و در بین استان اردبیل و آذربایجان شرقی قرار دارد. سبلان سومین قله بلند ایران (پس از دماوند و علم‌کوه) و یک کوه آتشفشانی غیرفعال است. ارتفاع قله این کوه ۴۸۱۱ متر است (در استان اردبیل) و در بالای قله آن دریاچه کوچکی قرار دارد. سبلان به خاطر آبگرم‌های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی آلوارس مورد توجه گردشگران است. همچنین برخی کوه سبلان را محل بعثت پیامبر ایران، زرتشت، می‌دانند نمونه‌ای از ان در کتاب چنین گفت زرتشت، اثر نیچه، مشاهده می‌شود که به پایین آمدن زرتشت از کوه سبلان اشاره کرده است. و از این نظر مکانی مقدس و مورد احترام است که حتی در میان بومیان و عشایر منطقه به نام آن قسم یاد می‌شود
. کوه سبلان در ۳۵ کیلومتری غرب شهر اردبیل و ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشگین‌شهر واقع است. از لحاظ تقسیمات اداری استان اردبیل، این کوه در مرز بین بخش مرکزی شهرستان اردبیل و بخش لاهرود شهرستان مشکین شهر واقع می‌باشد. این کوه در طول جغرافیایی ۴۷ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۸ درجه و ۱۷ دقیقه شمالی قرار گرفته‌است. برای این کوه عظیم ۶۰ کیلومتر طول و ۴۵ کیلومتر پهنا تخمین می‌زنند و سطحی که به وسیله آن در آذربایجان قرار گرفته نزدیک به ۶۰۰۰ کیلومتر مربع است
کوهستان سبلان به طور کلی سه قله معروف دارد، قله بزرگ آن به سلطان مشهور است و دو قله دیگر آن به هرم و کسری مشهورند. کوه سبلان از مجموعه‌ای از ارتفاعات متعدد تشکیل شده که به موازات ارسباران ولی اندکی در شرق آن کشیده شده‌است. امتداد آن شرقی–غربی است و از شرق و شمال و جنوب کوهی به نام قوشه داغ آنرا به رشته کوه ارسباران متصل می‌کند. در جنوب آن کوه بزقوش، که از سمت جنوب غربی به کوهستان سهند مربوط است، کشیده شده‌است.
قسمت شرقی کوه سبلان به قله آتشفشان سبلان که در بلندای ۴۸۱۱ متری قرار دارد، منتهی می‌شود. تمام قله‌های سبلان در همهٔ ایام سال پوشیده از یخ و برف‌های دائمی هستند.
در جبهه غربی قله سلطان و در کنار جانپناه، سنگی به شکل عقاب قراردارد که در طول زمان به نماد سبلان تبدیل شده‌است. این قطعه سنگ به شکل عقابی است که نشسته و سر را به سوی شرق چرخانده‌است. در مسیر صعود از یال شرقی (پناهگاه) سنگهایی به شکل روباه، کبوتر کاکلی و شاه و ملکه وجود دارد که در مسیر پرچم‌های راهنما وجود دارند.
نام
سبلان در میان ترک زبانان محلی ایران «ساوالان» خوانده می‌شود، که در طول تاریخ با توجه به تغییر مذاهب حاکمه، معانی مختلف و گاه متضادی به آن نسبت داده شده است که ردیابی این تغییرات با توجه به مقاصد سیاسی پشت پردهٔ حکومت‌های پیشین و معدوم نمودن مدارک و مستندات توسط اعراب، کار پیچیده‌ای است. به عنوان مثال با توجه به اینکه واژهٔ ساو[۴] چگونه معنا شود ساوالان می‌تواند میدان[۵] وحی، وحی گیرنده یا باج گیرنده معنی شود، که با توجه به دیگر ترکیبات واژهٔ ساو در ترکی مثل ساوجی به معنای پیامبر و عقاید عشایر و بومیان منطقه، معنای «میدان وحی» برای ساوالان منطقی به نظر می‌رسد. همچنین اصطلاح ((سولطان ساوالان)) که در بین بومیان منطقه در هنگام قسم به این کوه به کار می‌رود موید بار مذهبی آن است.[۶]
برخی نیز بر این عقیده‌اند که میان ساو و سو (ابتدای واژهٔ سوشیانس) رابطهٔ معناداری وجود دارد
سبلان با تلفط ترکی آذربایجانی ساوالان و در تالشی سفلون، نام کوهی است مرتفع در شمال غرب کشور و در استان اردبیل
کوه سبلان در شمال شرقی و در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی مشگین شهر قرار دارد
. سبلان سومین قله بلند ایران و یک کوه آتشفشانی غیر فعال است. ارتفاع قله این کوه ۴۸۱۱ متر است و در بالای قله آن دریاچه کوچکی قرار دارد.
سبلان به خاطر آبگرم‌های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی معروف الوارس مورد توجه گردشگران است.
در جبهه غربی، قله سلطان و در کنار جانپناه سنگی به شکل عقاب قراردارد که در طول زمان به نمادسبلان تبدیل شده است.
این قطعه سنگ که به واقع اعجاز طبیعت است به شکل عقابی است که نشسته و سر را به جانب شرق چرخانده است
. این کوه در طول جغرافیایی ۴۷ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۸درجه و ۱۷دقیقه شمالی قرار گرفته‌است.
برای این کوه عظیم ۶۰ کیلومتر طول و ۴۵ کیلومتر پهنا تخمین می‌زنند و سطحی که به وسیله آن در آذربایجان قرارگرفته نزدیک به ۶۰۰۰ کیلومترمربع است.
سلسله کوه‌های سبلان به طور کلی سه قله معروف دارد قله بزرگ آن به سلطان و دو قله دیگر به هرم و کسری مشهورند .
