همهی تلاش میللتچیها بر آن است که حق اظهار، حفظ و گسترش هویت ملی خویش را به دست آورند. احتمالاً باعث تعجب و باور نکردنی باشد که تورکهای ایران از این حق اولیه و بدیهی محروم هستند. اما این یک واقعیت است: تورکهای ایران حق اظهار هویت ملی خویش را ندارند!
این حق صرفاً از آن فارسهاست که نه تنها هویت ملی خود، بلکه هویت ملی تورکهای ایران را نیز قیممآبانه مشخص و اظهار کنند. و بنا بر اظهار فارسها ما آذری هستیم نه تورک!
سلجوقیان و مغولان زبان ما را از آذری (زبان باستان آذربایجان) به تورکی تغییر دادهاند! پس تورکهای ایران تورک نیستند، بلکه تورکزبان هستند!
سر تا سر گذشته و تاریخ ما را ننگآلود و تاریک جلوه داده و بر خلاف انبوه اسناد و مدارک تاریخی مسلم و بدون خدشه، تصویری جنایتکارانه و ضد انسانی از عملکرد پدران ما ارائه میدهند!
ما حق حفظ هویت ملی خویش را نداریم. کوچکترین اقدام ما نظیر تشکیل کلاس آموزش زبان تورکی، تشکیل کلاس آموزش رقص تورکی، چاپ تقویم تورکی و ... که بدون حمایت دولتی و با کمترین امکانات مردمی صورت میگیرد با انواع انگها و مجازاتهای نامتناسب مواجه میشود. اما همهی امکانات این کشور و ملت اعم از مالی، دانشگاهی، رسانهای و ... برای حفظ هویت فارسها به کار گرفته میشود.
اگر ما نه در عمل بلکه حتی فقط در ذهنمان، به فکر گسترش هویت ملی خویش باشیم، گناهی نابخشودنی مرتکب شدهایم. اما اگر فارسها سرمایهی هنگفت بیتالمال را که به عموم مردم ایران اعم از تورک و فارس و ... تعلق دارد، جهت تبلیغ ایران (بخوانید: پرسیا) بزرگ فرهنگی و زبان فارسی در کشورهای مختلف جهان، مخصوصاً افغانستان و تاجیکستان صرف کنند، کاری بسیار صواب انجام دادهاند و مستحق دریافت جایزه هستند.
برای به دست آوردن حقوق اولیه و بدیهی اظهار، حفظ و گسترش هویت ملی عدهای از تورکهای ایران که به میللتچی مشهور هستند در تلاشاند که در چندین طیف یا گروه فکری متشکلاند. استقلالچیها، فدرالیستها و طرفداران اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی (تحصیل به زبان مادری) و ...
نویسندهی این سطور، وجود طیفهای مختلف با افکار، سلایق و سیاستهای گوناگون را طبیعی، بیضرر و حتی هنگامی که رقابت سالم فکری و سیاسی باعث بروز و ظهور نیرو و انرژی نهفتهی طیفها در راستای آمال ملی گردد، ضروری و مفید میداند.
اما با کمال تأسف آنچه قابل مشاهده است نه رقابت سالم فکری و سیاسی بلکه اختلافات بیثمر شخصی میباشد که نه تنها باعث تضعیف جنبش ملیگرایی تورک در ایران میشود بلکه کاراکتر و وجههی جنبش را در اذهان عامه خدشهدار میکند.