- سید ابوالقاسم درسال1215 هجری در روستای اوشتبین قره داغ از توابع شهرستان کلیبر (اهر ارسباران)بدنیا آمد ودر سال 1268هجری وفات یافت. تخلص او دراشعار فارسی نباتی و در اشعار ترکی خان چوبانی و مجنون و مجنونشاه می‌باشد. وی در اردبیل به سلک مریدان'ناصر علیشاه اردبیلی'درآمده و درخانقاه سرخاب تبریز به'مجنونشاه قراداغی'معروف شده است. در شهریور 1372 کنگره بزرگداشت این شاعر به مدت سه روز در کلیبر بر گزار شد و به همین مناسبت اشعار به‌جامانده از نباتی به پنج هزار بیت بالغ می‌گردد به صورت دیوان به طرز مطلوبی در دو جـــــــلد به اهتمام دکتر حسین محمد زاده صدیق انتشار یافت . جلد اول آن اشعار فارسی و جلد دوم اشعار ترکی نباتی است.دیگر از آثار نباتی منظومه ای است به نام ( عین العشــــــــق ) که بنا به نوشته مشار به سال 1332 در لاهور به طبع رسیده است.بسیاری از افرادی که نباتی را می شناسند اشعار او را هم پایه غزلیات سعدی و خیام و حتی مولوی می دانند. ولی افسوس که این شاعربلند مرتبه علی رغم شهرت فراوان در قفقاز و جمهوری آذربایجان و ترکیه و سایر کشور های دنیا در ایران همچنان ناشناخته مانده است.
…
…
…
همانطور که اشاره شد حکیم مردی دین دار و صوفی مشرب بوده و بارها از عزلت وی در گوشه بقعه شیخ شهاب الدین اهری شنیده ایم. می نویسند مرحوم عارف نباتی به کرات از آب رودخانه ارس می گذشته و اصلاً جایی از بدنش و یا لباس هایش خیس نمی شده و طوری ماهرانه و ظریفانــــه این عمل را انجام می داده که همه را مات و مبهوت و حیرت زده مــــــی کرده است . شنیده شده است که آن مرحوم ارس را گاهــی در روی آب به پشت خوابیده عبور میکرده است. ارادت خاص وی به مولا علی (ع) و شیعه 12 امامی در اشعار زیر پیداست...منیم عالمده سلطانیم علی دیر
منیم میر جهانبانیم علی دیر
دیه ر دایم دیلینده خان چوپانی
منیم هر درده درمانیم علی دیر
********************
ایجاد بنای عالم از نام علـــــــیست آیین نبی ز ضرب صمصام علیست
میخانه دهر قایم از هستی اوست آب رخ می ز جام گلفام عـــلیست
. در خصوص آرامگاه نباتی در یک بلندی مشرف به روستای اشتبــــــین و رودخانه ارس از اظهارات اهالی روستا چنین بر می آید که نباتـــــی (ره) همیشه در یک نقطه ای از بلندی کوه می نشسته و به روستا و زادگاه خود و رودخانه خروشان ارس (آراز ) و جاده ای که اهالی و دختران جوان در آن تردد داشتند نگاه می کرده و اکثر شعر های خود را در آن نقطـــــــه آفریده و و با صدای دل نشین به آواز خواندن می پرداخته که بعد از فــوت ایشان ، اهالی بنا به علاقه وافر نباتی به آن محل خـــــــــاص ، وی را در هماننقطه دفن کرده اند . اما توصیه می کنیم چند نمونه از اشعار ایشان را بخوانید....
گؤره سن من نییه یارب بئله نالان اولـــــــدوم؟
غلط ائتـدیم کی سنه واله و حئیران اولــــــــــــدوم.
اودا یاخدین من بیچاره نی پروانه کیمــــــــــی،
آجیغین گـــــلدی مگر عاشیق انسان اولــــــــــدوم؟
سود و سرمایه می مجموع ألیمدن آلــــــــــدین
نییـــــه کیم زاهید اولوب مسجده دربان اولـــــدوم!
شیخ صنعان کیمی بوینوما سالدیم زنــــــــــار،
اینــــــــــدی گل گؤر کی کلیسالارا رهبان اولدوم.
ائتدیم اول دلبر ترسایا بوگون بیر سجـــــــــده،
ایندی بیلدیم کی یقین من ده موسلمان اولــــــــدوم!
لله الحمد کی من کوفرده بولدوم ایمـــــــــــــان،
کئــــــچن ایامه نه حاصیل که پشیمان اولــــــدوم!
گل نباتی،دولانیم باشینا،وه! وه! نه گـــــــــــؤزه ل
جام وئریب، یاره وفا راهینه قوربان اولـــــــــدوم
********************
نسبت ســـــنه ای شوخ زلیــــــخا اولا بیلـــــــمز
بو عیــــــــــــشوده،بو غمـــــزده لیلا اولا بیلمز.
آهــــــوی ختــــــن سندن آلیب طرز نگاهـــــــین
گـــــــــول برگ لبین تک گول حمرا اولا بیلمز.
ائتمــــــــم گؤزونـــــــو نرگـــــــیز شهلایا برابر
زولف سیمـــــــین تک شب یلـــــــدا اولا بیلمز.
جان نقـــــدینه بیر بوســـــه کرم قیل سنی تاری-
داهـی دئــــــمه أل چک کی بو سئودا اولا بیلمز.
مندن سنه عجز ائیله مک اولسون گئـجه گوندوز
سنــــدن منه هی ناز کـــــــــی،حاشا! اولا بیلمز.
بسکی منی گورجـــک،منه وحشی کیمی باخدین
ایــــــــــندی داهــــی مجنون منه همتا اولا بیلمز.
چوخ عشقه دؤشن عــــــاشق بیچاره نی گؤردوم
هئچ بیری نباتـــــــــــی کیمی شیــــــدا اولا بیلمز
************
دوشه لـــــی عشقه خوار و زار اولدوم
شمـــــــــع تک دود آهــــــه یار اولدوم.
یاندیــــــــریب خرقـــــــه و ردانی تمام،
شـــــــیخ صنعانه ننگ و عـــــار اولدوم.
دئـــــــدیلر آدیــــــــــما خــــــــــراباتی،
خلـــــــــقه بیر کوفر آشیــــــکار اولدوم
تنگه گتدی منـــــــــــــی ملامتــــــــلر،
ساکــــــــــین دشت و کوهسار اولدوم
درد هـــــــــجرانه تاپمـــــــــادیم چاره
نــــــــــه عـــــــجب شاه تاجدار اولدوم،
چـــــــون نباتــــــــــی اونوتدو دنیانی
من ده بو خلقـــــــدن کنار اولـــــدوم
************
در تضمین غزل حافظ:
رند مستی به چمن سیر و تماشا میکـــــــــــــــــــــرد
از سر شور و طرب باده به مینا می کــــــــــــــــــــرد
گاه مستانه به این زمزمه لب وا می کــــــــــــــــــرد
سالها دل طلب جام جم از ما می کـــــــــــــــــرد
آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکــــــــــــــــــرد
عمر چون همدم مرگ است چه هشتاد چه بیست
خوشدل آن کس که در این میکده آزاد بزیســــــت
ای نباتی بنگر این گهر از مخزن کیســـــــــــــــــت
گفتمش سلسله زلف بتان از پی چیســــــــــت
گفت حافظ گله ای از شب یلدا می کــــــــــــرد
غلط ائتـدیم کی سنه واله و حئیران اولــــــــــــدوم.
اودا یاخدین من بیچاره نی پروانه کیمــــــــــی،
آجیغین گـــــلدی مگر عاشیق انسان اولــــــــــدوم؟
سود و سرمایه می مجموع ألیمدن آلــــــــــدین
نییـــــه کیم زاهید اولوب مسجده دربان اولـــــدوم!
شیخ صنعان کیمی بوینوما سالدیم زنــــــــــار،
اینــــــــــدی گل گؤر کی کلیسالارا رهبان اولدوم.
ائتدیم اول دلبر ترسایا بوگون بیر سجـــــــــده،
ایندی بیلدیم کی یقین من ده موسلمان اولــــــــدوم!
لله الحمد کی من کوفرده بولدوم ایمـــــــــــــان،
کئــــــچن ایامه نه حاصیل که پشیمان اولــــــدوم!
گل نباتی،دولانیم باشینا،وه! وه! نه گـــــــــــؤزه ل
جام وئریب، یاره وفا راهینه قوربان اولـــــــــدوم
********************
نسبت ســـــنه ای شوخ زلیــــــخا اولا بیلـــــــمز
بو عیــــــــــــشوده،بو غمـــــزده لیلا اولا بیلمز.
آهــــــوی ختــــــن سندن آلیب طرز نگاهـــــــین
گـــــــــول برگ لبین تک گول حمرا اولا بیلمز.
ائتمــــــــم گؤزونـــــــو نرگـــــــیز شهلایا برابر
زولف سیمـــــــین تک شب یلـــــــدا اولا بیلمز.
جان نقـــــدینه بیر بوســـــه کرم قیل سنی تاری-
داهـی دئــــــمه أل چک کی بو سئودا اولا بیلمز.
مندن سنه عجز ائیله مک اولسون گئـجه گوندوز
سنــــدن منه هی ناز کـــــــــی،حاشا! اولا بیلمز.
بسکی منی گورجـــک،منه وحشی کیمی باخدین
ایــــــــــندی داهــــی مجنون منه همتا اولا بیلمز.
چوخ عشقه دؤشن عــــــاشق بیچاره نی گؤردوم
هئچ بیری نباتـــــــــــی کیمی شیــــــدا اولا بیلمز
************
دوشه لـــــی عشقه خوار و زار اولدوم
شمـــــــــع تک دود آهــــــه یار اولدوم.
یاندیــــــــریب خرقـــــــه و ردانی تمام،
شـــــــیخ صنعانه ننگ و عـــــار اولدوم.
دئـــــــدیلر آدیــــــــــما خــــــــــراباتی،
خلـــــــــقه بیر کوفر آشیــــــکار اولدوم
تنگه گتدی منـــــــــــــی ملامتــــــــلر،
ساکــــــــــین دشت و کوهسار اولدوم
درد هـــــــــجرانه تاپمـــــــــادیم چاره
نــــــــــه عـــــــجب شاه تاجدار اولدوم،
چـــــــون نباتــــــــــی اونوتدو دنیانی
من ده بو خلقـــــــدن کنار اولـــــدوم
************
در تضمین غزل حافظ:
رند مستی به چمن سیر و تماشا میکـــــــــــــــــــــرد
از سر شور و طرب باده به مینا می کــــــــــــــــــــرد
گاه مستانه به این زمزمه لب وا می کــــــــــــــــــرد
سالها دل طلب جام جم از ما می کـــــــــــــــــرد
آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکــــــــــــــــــرد
عمر چون همدم مرگ است چه هشتاد چه بیست
خوشدل آن کس که در این میکده آزاد بزیســــــت
ای نباتی بنگر این گهر از مخزن کیســـــــــــــــــت
گفتمش سلسله زلف بتان از پی چیســــــــــت
گفت حافظ گله ای از شب یلدا می کــــــــــــرد
*********************************
این درد که من دارم ، هر روز فـــــزون بـــــــــــادا
این دل که بما دادی ، بگذار که خـــــــــــــون بادا
با عشق نسازد عقل ، از من بشـــــــــنو این نقل
امروز بر آورد قد ، فـــــــــردات چـــــــــــو نون بادا
هر کس شده عاشق وش از جام ازل سرخوش
دیگر چه سخن اورا ، باید که جنون بـــــــــــــادا
از عشق تو ای دلبر ، هر دل که نیارد ســـــــــر
سرگشته و سرگردان ، چون چرخ نگـــــون بادا
ای ابر کرم برخیز ، دریاب نباتـــــــــــــــــــــی را
نو خیر گلستان است حیف است زبون بـــــــادا
این دل که بما دادی ، بگذار که خـــــــــــــون بادا
با عشق نسازد عقل ، از من بشـــــــــنو این نقل
امروز بر آورد قد ، فـــــــــردات چـــــــــــو نون بادا
هر کس شده عاشق وش از جام ازل سرخوش
دیگر چه سخن اورا ، باید که جنون بـــــــــــــادا
از عشق تو ای دلبر ، هر دل که نیارد ســـــــــر
سرگشته و سرگردان ، چون چرخ نگـــــون بادا
ای ابر کرم برخیز ، دریاب نباتـــــــــــــــــــــی را
نو خیر گلستان است حیف است زبون بـــــــادا
