باستان شناسان در جنوب شرقی ترکیه ، نزدیک مرز سوریه ، در جائى که گوبکلی تپه Gobekli Tepe نامیده میشود ، مجموعه ئى از آثار باستانی حیرت آور را کشف کرده اند : ستونهاى سنگی عظیمی که به نحو استادانه تراشیده شده و در شکل حلقه هائى بر زمین کاشته شده اند .
این سنگهای تراشیده و کار گذاشته شده در زمین ، زمانی با دیوار به هم پیوسته شده بودند و بر آنها اشکال چند گونه از حیوانات حکاکی شده است ( از جمله ، غزالان ، مارها ، روباهها ، عقربها و گرازها ) . این سازه ها در حوالی ۹۶۰۰ پیش از تاریخ متداول/ پیش از میلاد ، یعنی حدود ۱۱۶۰۰ سال قبل ساخته شده اند ، هفت هزار سال پیش از هرم بزرگ مصر و همین مدت پیش از ساخت استونهنج Stonehenge در بریتانیا .
این کهنترین بناهاست که به دست بشر ساخته شده و تاکنون کشف شده است . از تاریخی که این سازه بوجود آمده ، هیچ اثر معماری دیگری قابل مقایسه با آن بدست نیامده است . در این عصر آدمیان در گروههای کوچک زندگی میکردند و با بدست آوردن غذاهای گیاهی ، و گاهگاهی شکار حیوانات زندگیشان را میگذراندند .در این روزگار ، ابزارها هنوز سنگی بودند ، یعنی انسان در عصر سنگ ( عصر حجر ، دوران نوسنگی) میزیست و تراش و شکل دادن به این ستونهای سنگی فقط با کمک ابزارهای سنگی صورت گرفته است .
ستونها در چند حلقه شکل گرفته اند و معلوم است که دایره ی میانی ، در یا معبری به بیرون نداشته و فقط با نردبان به داخل آن راه مییافتند . نکته ی مهم این است که هیچیک از این جماعات کوچک نمیتوانستند بتنهائى به ساخت چنین سازه ئى اقدام کنند و قطعاً چندین گروه از این مردمان با همکاری یکدیگر به بنای آن پرداخته اند .
تخته سنگهائى را که تا ۱۶ تن وزن داشتند ، بدون استفاده از چرخ و بدون کمک گرفتن از حیوانات ، از معدن سنگ به محل منتقل کرده بودند ، زیرا هنوز نه حیوانی اهلی شده و نه چرخ اختراع شده بود ; این مردمان هنوز خط و نگارش نداشتند و اشیاء سفالی نمیساختند .
این ستونهای بزرگ سنگی برای بینندگانی که از دور به آن مینگریستند ، چون غولانی پر هیبت بنظر میامدند و بی اختیار احساس خوف و احترام را در بیننده ایجاد میکردند . جانورانی که برستونها نقش بسته یا حکاکی شده بودند دارای نیروی قدسی و روحانی درک میشدند که بر سرنوشتشان تأثیر دارند . پیکره یا نقشی از انسان در این مجموعه یافت نشده است .
این بنا ، بی شک و شبهه معبد بوده است ، کهنترین معبد ساخته شده بدست بشر . البته نمیتوان گفت که آن "کهنترین معبد انسان" است ، زیرا از معابدی قدیمتر از آن نیز خبر داریم : اعماق تاریک غارها . ( در زمانی دیگر از پدیده ی غار معبد سخن خواهیم گفت . )
کندوکاوهای باستانشناختی در منطقه ی گوبکلی تپه ( منطقه ی کاوشها : تقریباً ۹ هکتار ) نشان میدهند که در آن لااقل ۲۰ معبد به این شکل ( با ابعاد مختلف ) ساخته شده بود و این ساخت و سازها تا ۸۲۰۰ پیش از تاریخ متداول ادامه یافته است ( یعنی از ۱۱۶۰۰ سال تا ۱۰۲۰۰ سال قبل از زمان ما ) .
/// بیشتر و عکس در "ادامه مطلب" ///
