عیوض قوربانوف ( یئتیم عیوض )

"یئتیم عیوض" تخلوصو ایله تانینان، عیوض قوربانوف 26 - فئورال، 1952 - ینجی ایلده سییزن رایونوندا آنادان اولموشدور. سییزن شهر جعفر جبارلی آدینا 1 - نومره لی مکتب ده اوخویوب. 10 ایلدن سونرا حربی خدمته گئدیب، 21 ایل سوروجو ایشله میشدیر.

1996 - ینجی ایله کیمی یاخشی یاشاییب، آمما 1996 - 2006 - ینجی ایللرده پول قازانماق اوچون هر اذیته قاتلاشیب. اودون دوغراییب - ساتیب، سوروجولوک ائله ییردی.

شعر یازماغا 15 یاشیندان باشلامیشدیر. اوز دئدییینه گوره، بو گونه قدر 2423 قطعه شعر یازمیشدی.

عمومیتله اونون یازدیغی و تویلاردا سویله دییی موسیقیلی شعرلر بویوک شوهرت قازانمیش و اونو خالقا سئودیرمیشدی. عیوض قوربانوف - ون ایکی قیزی و ایکی اوغلو واردی.

ترومب خسته لیییندن اذیت چکن شاعیر 23 - اییول، 2017 - ینجی ایلده 65 یاشیندا وفات ائتمیشدیر. او، اوز دوغما کندینده دفن اولونموشدور.

Azərbaycan Milli Hökuməti- 21 Azər Hərəkatı

Məlum olduğu kimi, İkinci dünya müharibəsinin başlanılması Böyük Britaniya ilə yanaşı Sovetlər Birliyi hərbi hissələrinin İran adlanan ölkənin ərazisinə daxil olması ilə yekunlaşdı. Bu isə, eyni zamanda, ölkənin Rza şahın başçılıq etdiyi istibdad rejiminin süqutuna gətirib çıxardı. Bir tərəfdən xarici müdaxilə, digər tərəfdən mövcud rejimin yıxılması İranda müəyyən qədər demokratik mühitin yaranmasına gətirib çıxarmış oldu. Demokratik proses ölkənin müxtəlif bölgələrində fərqli formalarda təzahür edirdi. Güney Azərbaycanda isə bu milli-azadlıq hərəkatı Seyid Cəfər Pişəvərinin başçılığı ilə Azərbaycan Milli Hökümətinin yaranması ilə nəticələndi
Azərbaycan Milli Höküməti Azərbaycan türklərinin apardığı uzun illik milli-azadlıq hərəkatının təbii yekunu kimi şərtlənməkdədir. Seyid Cəfər Pişəvərinin başçılığı ilə aparılan 21 Azər hərəkatı 12 dekabr 1945-ci ildə Azərbaycan Milli Hökümətinin qurulması ilə nəticələnir. Ona görə də tarixi-siyasi ədəbiyyatda Azərbaycan Milli Höküməti 21 Azər hərəkatı adı ilə tanınmaqdadır
Azərbaycan Milli Höküməti İran adlanan ölkədə Azərbaycan türklərinin milli muxtariyyət hüququnu tanıyan bir hökümət kimi fəaliyyətə başlamış, daha sonra isə siyasi istiqamətini müstəqil dövlətçilik səmtinə yönləndirmək məramı izləmişdir

 

بولود قاراچورلو - سهند

ایرج میرزا شاعر طنز پرداز تورک

- ایرج میرزا (زادهٔ ۱۲۹۱ه. ق. / ۱۸۷۴ در شهر تبریز - درگذشتهٔ ۱۳۰۳ خورشیدی/ ۱۹۲۴) ملقب به «جلال‌الممالک» و فخرالشعرا، شاعر آذربایجانی اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بود.

- او فرزند صدرالشعرا غلام‌حسین میرزا قاجار و از طریق پدر بزرگش ملک ایرج بن فتحعلی شاه، نتیجه فتحعلی شاه قاجار بود. در فارسی و عربی و فرانسوی مهارت داشت و روسی و ترکی نیز می‌دانست و خط را خوب می‌نوشت. تحصیلاتش در مدرسه دارالفنون تبریز صورت گرفت و در نوزده‌سالگی هنگام ولیعهدی مظفر الدین میرزای قاجار لقب «ایرج بن صدرالشعرا» یافت. لیکن بزودی از شاعری دربار کناره گرفت و به مشاغل دولتی مختلفی پرداخت که از میان آنان کار در وزارت فرهنگ (معارف آن‌زمان) بود.

Əbülfəz Elçibəy

~ ابوالفضل ائلچی بیگ ~

- زاده 24 ژوئن 1938 در نخجوان درگذشته22 اوت 2000 در آنکارا

- سیاست‌مدار آزربایجانی و یکی از مخالفان اتحاد جماهیر شوروی سابق و دومین رئیس جمهور

جمهوری آزربایجان شمالی و اولین رئیس جمهور غیر کمونیست جمهوری آزربایجان بود که

در انتخابات آزاد این مقام را در 16ژوئن 1992احراز کرد و طی یک کودتا در ژوئن 1993از قدرت کنار رفت.

- وی رهبر حزب جبهه خلق آزربایجان بود.

- قبل از وی ایاز مطلب‌اف رئیس جمهور آزربایجان شمالی بود و پس از وی

- حیدر علی اف با کودتای خفیف ژنرال صورت حسین اوف به این مقام رسید.

- ائلچی‌بی در روستای "کرَکی" نخچیوان آزربایجان در سال1938به دنیا آمد.

- پدرش، قادر قلی اهل آزربایجان جنوبی و مادرش اهل آناتولی تورکیه بود که به روستای کرَکی کوچ کرده و با پدر ائلچی بی ازدواج کرد.

- پدر ائلچی ب در سال1943در جنگ جهانی دوم شرکت کرده و دیگر خبری از وی نشده است.

- ابولفضل ایلچی بیگ بین سالهای 1957_1962 میلادی در دانشگاه دولتی آزربایجان و در دانشکده " زبانهای شرق " در رشته زبان عربی تحصیل کرد و در همان سالها در دانشکده محل تحصیل خود " کانون تاریخ شناسی آزربایجان " را تاسیس نمود.

- وی در طی سالهای1963-1964به عنوان مترجم در کشور مصر فعالیت داشت و در سال 1971 برای استقلال آزربایجان فعالیت خودرا شروع کرد که بر اثر همین فعالیت در سال 1975 به اتهام ملی گرایی به یک سال و نیم حبس محکوم گردید.

درباره‌ زندگی ابن سینا چه میتوان گفت؟

ابن سینا به عنوان یکی از نوابغ جهان بشریت، هم در شاخه‌ طب و هم

در رشد و تکامل اندیشه‌ فلسفی خدمت کم نظیری به فرهنگ بشری کرده است.

شرح احوال وی به قلم خود و شاگردش ابوعبید جوزجانی- فقیه و فیلسوف ترکستان  نگاشته شده است.

متن عربی این زندگی‌نامه‌ی خودنوشته در «عیون‌الانباء» اثر ابن ابی اصیبعه آمده است.

پدر آغاز آن میگوید که پدرش از بلخ  ایالت وسیعی از تورکستان شرقی بود که در زمان نوح بن منصور به دنبال جنگ‌های تورکان با آل سامان به شهر بخارا – مرکز تورکهای ازبک  کوچ کرد و از روستای اوزبک نشین افشنه، زن اختیار کرد.

ابوعلی سینا به گفته‌ خودش در روستای خُرمِثین در یک خانواده‌ اصیل ازبک چشم به جهان گشوده است.

و در کودکی همراه برادرش محمود – که پنج سال از او کوچکتر بوده است – به بخارا آمده و در همان‌جا به تحصیل قرآن و ادب پرداخته است.

یعنی می‌فرمایید که ابوعلی سینا از ازبکان بوده است؟

بله، شکی در این نیست.

ابن‌ سینا در کودکی اصلاً فارسی و عربی نمیدانست.

خود، در همین شرح احوال خود نوشته و می‌گوید که در بخارا مردی سبزی فروش بود که زبان فارسی و حساب هندی میدانست

و پدرش او را برای تعلیم نزد آن مرد برد و از اینجا پیداست که وی فارسی و عربی را از  نوجوانی به بعد آموخته است.

این مرد سبزی فروش را صاحبان تراجم احوال، محمود مسّاح نامیده‌اند که در بخارا شغل بقالی داشته است.

ابن‌سینا سپس از ابو عبدالله ناتلی نام میبرد که پس از آموختن فارسی و زبان عربی پیش سبزی‌فروش مذکور، به تلمّذ برای او مشغول شده است و در اینجا سخنی دارد بدین مضمون که:

«دیگر هر چه ناتلی می‌گفت، می‌فهمیدم و در درک سخن او سختی نمیکشیدم.»

Səttar Xan

بولود قاراچورلو "سهند"

- بولود قاراچورلو سهند، پرآوازه آذربایجانی که با آثار زیبای خود، مرزهای ایران را درنوردید و در خارج از کشور به ویژه در جمهوری آذربایجان و ترکیه نیز در میان ادب دوستان، به شهرت دست یافت.

- بولود قاراچورلو در بهار سال 1305 در یک روز ابری و بارانی در شهر مراغه به دنیا آمد و به همین دلیل پدرش او را 'بولود' که در زبان ترکی به معنی ابر می باشد، نامید. بولود تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مراغه و تبریز به پایان رساند و در سن 17 سالگی با تخلص 'رازی' به سرودن شعر پرداخت. ولی مدتی بعد تخلص خود را به 'سهند' تغییر داد. وی در همان جوانی وارد 'مجلس شعرا' گردید که آن موقع در تبریز تأسیس یافته بود. در سال 1325 به دنبال حوادث تلخی که در کشور رخ داد، مجلس شعرا تعطیل گردید و سهند نیز به همراه بسیاری از شعرا و نویسندگان ترک، زندانی و سپس به تهران تبعید گردید.

حبیب ساهر

- نویسنده بزرگ و بنام آذربایجان حبیب ساهر پدر شعر نو ترکی

حبیب ساهر،دراردیبهشت ماه ۱۲۸۲ شمسی درتبریز به دنیا آمد، پدربزرگ وی مدتی قبل همراه با خانواده از روستای ترک میانه به تبریز مهاجرت کرده ودر محله دوه چی ساکن شده بود. پدرساهر'میر قوام' در آشوب های داخلی شهر تبریز در روزهای پیروزی انقلاب مشروطیت در سنگر سرخاب کشته شد و ثروت قابل توجه پدرش را برادر بزرگ عیاشش بالا کشید،کودکی حبیب در فقر گذشت.تحصیلات مکتبی اش را در شاگردی ملائی طی کرد که مجبورش می کرددر حالیکه زبان فارسی را خوب نمی دانست ، گلستان و بوستان سعدی را از برکند.دوران دبیرستان را با استاد شهریار هم مدرسه شد و به گمان بسیاری ، منظور شهریار از «شهریارا بی حبیب خود نمی کردی سفر»، ساهر بوده است . بعد از دوران دبیرستان و مراودت ادبی با شهریار ، به کردستان رفت .

پرفسور محسن هشترودی

- پرفسور محسن هشترودی ریاضی دان برجسته و مشهور در 22 آذرماه سال 1286 شمسی در شهر تبریز و در خانواده‌ای فرهیخته و مذهبی کودکی به دنیا آمد که او را محسن نام نهادند. پدرش همچون اکثر تورکها مردی بود کوشا و با همت که چهارده سال در نجف اشرف تحصیل کرده بود.

میرزا حسن رشدیه

میرزا حسن رشدیه پایه گذار مدارس نوین ایران

- میرزا حسن رشدیه در محله چرنداب تبریز به دنیا آمد. پدرش میرزا مهدی تبریزی و مادرش سارا بودند. میرزا حسن پس از رسیدن به سن رشد به مکتب خانه رفت. صرف و نحو ، فقه ،احکام ، عربی و ادبیات را آموخت. بیشتر مکتبداران از آنچه درس میدادند خود اطلاع چندانی ندارشتند لذا بیشتر این علوم را نزد پدرش آموخت. آن گاه تصمیم گرفت برای ادامه آموزش به نجف برود اما به دلیل علاقه او به تعلیم و تربیت از این کار منصرف شد و به بیروت رفت و در سال 1259 شمسی در دارالمعلمین آن شهر به فراگرفتن شیوه های نوآموزش پرداخت.

صمد سرداری نیا

- صمد سرداری‌نیا (۲۱ اردیبهشت ۱۳۲۶، تبریز - ۲۲ فروردین ۱۳۸۷، تبریز) تاریخ‌نگار و پژوهشگر برجسته «تاریخ معاصر آذربایجان» است.

- دکتر سرداری‌نیا در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۲۶ در محله امیره‌قیز تبریز به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات ابتدایی تا دبیرستان، در سال ۱۳۴۶ در مقطع کارشناسی تاریخ در دانشگاه تبریز پذیرفته شده و در سال ۱۳۵۰ فارغ التحصیل شد. وی پس از استخدام در صدا و سیما، در دانشگاه تهران به تحصیل در رشته حقوق قضائی پرداخته و در سال ۱۳۵۷ فارغ التحصیل شدند.
وی پس از انقلاب ۱۳۵۷ در مطبوعات ترکی و فارسی زبان ایران به ارائه مقالات علمی در زمینه تاریخ معاصر آذربایجان پرداخت و از آغاز انتشار مجله وارلیق، یکی از اعضای اصلی هیئت تحریریه آن بود. وی در سال ۱۳۸۲ از طرف دانشگاه ملی باکو، دکترای افتخاری دریافت کرد.
سرداری نیا چند ماه آخر عمر خود از عارضه معده رنج می‌برد و در شامگاه ۲۲ فروردین ۱۳۸۷ درگذشت.
- لیست کتابهایی که استاد سرداری‌نیا تالیف نموده‌اند:
* تبریز مهد صنعت چاپ در ایران (۱۳۸۴)
* قره‌باغ در گذرگاه تاریخ (۱۳۸۴)
* سیری در تاریخ آذربایجان (۱۳۸۶)
* تبریز شهر اولین‌ها (۱۳۸۱)
* قتل عام مسلمانان در دو سوی ارس (۱۳۸۵)
* دارالفنون تبریز، دومین مرکز آموزش عالی ایران (۱۳۸۲)
* باکو شهر نفت و موسیقی (۱۳۸۵)
* جنگ قره‌باغ (۱۳۸۴)
* مشاهیر آذربایجان (۱۳۷۹)
* نقش‌ مرکز غیبی‌ تبریز در انقلاب‌ مشروط‌یت‌ ایران (۱۳۶۳)
* علی‌ مسیو: رهبر مرکز غیبی‌ تبریز (۱۳۵۹)
* باقرخان‌ سالار ملی (۱۳۶۹)
* ملانصرالدین در تبریز (؟؟)
* تاریخچه تئاتر آذربایجان (؟؟)
* تاریخ روزنامه و مجله‌های آذربایجان (؟؟)
* ایروان یک ولایت مسلمان نشین بود (؟؟)

جهان پهلوان پوریای ولی

جهان پهلوان پوریای ولی بزرگمرد آذربایجان(خوی از نگاهی دیگر)

- در نوشته هایه امیر کمال الدّین حسین گازرگاهی در '»مجالس العشّاق /96'« داستان پهلوان محمود پوریا را شروع کرده: '»تکیه دار دارالصّفای اولی الأیدی والابصار( قسمتی از آیة 45 سورة ص)'«. در بررسی عناوین و القاب شهرهای ایران، به شهری غیر از خوی برنمی‌خوریم که لقب '»دارالصّفا«' داشته باشد. با اینکه وقتی احوال این پیر پهلوان( پوریای ولی) که کمال مطلوب فتوّت و عرفان در وجود وی تجسّم یافته مطالعه می‌شود، متوجّه می‌گردیم براینکه احوال این نامدار در هاله‌ای از افسانه‌ها فرو رفته، بلکه همین افسانه ها ناموی را نیز در بر گرفته است.چه که هم اکنون نیز مزار این پهلوان بزرگ در شهرستان خوی که میعادگاه پهلوانان و جوانمردان است مورد بی مهری قرار گرفته و دریغ از تنها سکه ای که برای بازسازی آن خرج شود.

بیوگرافی کوتاه استاد رحیم نوه سی

رحیم نوه سی در سال( 1330 هجری شمسی) در شهرستان خوی به دنیا امد.

وی نفاشی را ازسن هفده سالگی (هجری شمسی1347) پیش استاد الک کازاریان شروع و از محضر این استاد استفاده نمود.

وی در سال 1351 به اتریش عزیمت کرد و در مدرسه هنر های زیبایی وین حضور یافت و پس از پایان دوره شش ساله به کسب رتبه اول نائل آمد.

استاد رحیم نوه سی یکی از مشاهیر معاصر هنر نقاشی امروز ماست که بعنوان یک رئالیست , اثاری زیبا خلق و به معرض دید عموم گذاشته است. اثار استاد به حدی دلربا و فریبنده است که گویی دارد به مناظر طبیعی طعنه می زند .

صفی الدین ارموی موسیقی دان برجسته آذربایجانی

- صفی الدین عبدالمؤمن بن یوسف بن فاخر الارموی ، در یکی از پرآشوب ترین سده های تاریخ آذربایجان، یعنی در قرن هفتم هجری حین حمله مغولها در اورمیه به دنیا آمد. ارموی کودک بود که همراه با خانواده به بغداد مهاجرت کرد و در مدرسه مستنصریه که به دستور المستنصر بالله عباسی تأسیس شده بود به تحصیل علم پرداخت و از علمای شافعی، زبان عربی، شعر، محاضرات، تاریخ، ادبیات، خوشنویسی و موسیقی را آموخت. او در خوشنویسی و ادبیات از نوادر روزگار خویش بود و با همین هنرها بود که به دربار آخرین خلیفه عباسی، المستعصم بالله، راه یافت. قدر و منزلت ارموی در خوشنویسی تا بدان پایه است که یاقوت مستعصمی، شاگرد برجسته او، در تحول و تکامل این هنر، تأثیری به سزا داشت و شمس الدین احمد بن یحیی سهروردی، دیگرشاگرد او، از سرآمدان خوشنویسی قرن هفتم است.