Istanbul (استانبول) :: تورانیان | تاریخ آذربایجان و ترکان

استانبول یا قسطنطنیه بزرگ‌ترین شهر کشور ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن است. این شهر در کنار تنگه بسفر و دریای مرمره قرار دارد. تنگهٔ بسفر دو قارهٔ آسیا و اروپا را جدا می‌کند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قاره قرار دارد. بندر طبیعی شاخ طلایی یا خلیج در این شهر واقع است

این کلان شهر به عنوان پایتخت فرهنگ اروپا در سال ۲۰۱۰ انتخاب شده‌است. همچنین از لحاظ تعداد گردشگران خارجی سومین شهر توریستی جهان به شمار می‌رود

دستخط مربوط به دوره عثمانی که در آن نام شهر به صورت استانبول آمده است

در آغاز که این شهر را در دههٔ ۶۶۰ پیش از میلاد بنا کردند، بوزانتیون نامیدندش که به نظر می‌رسد از نام شخصی به بوزاس گرفته شده باشد. پس از آنکه کنستانتین کبیر این شهر را به عنوان پایتخت جدید شرقی امپراتوری روم برگزید، شهر نزد مردم به کنستانتینوپل به معنای «شهر کنستانتین» معروف گشت. اگرچه کنستانتین سعی کرد نام Nea Roma به معنای «رم جدید» را بر آن نهد، اما این نام نزد مردم مقبول نیفتاد و فراگیر نگشت. مسلمانان که از قدیم با رومیان مراوده داشتند، این شهر را قسطنطنیه یا قسطنطینیه نامیدند. نام دیگر شهر استانبول بود که از عبارت یونانی εἰς τὴν Πόλιν (با تلفظ ایستیم بولین) به معنای «به سوی شهر» گرفته شده بود. در سال ۱۷۷۰ میلادی سلطان مصطفی سوم با ضرب سکه‌هایی که روی آن نام اسلامبول (اسلام‌شهر) نقش بسته بود، تلاش کرد این نام را فراگیر کند. در دورهٔ جمهوریت و از روز ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰ ادارهٔ پست ترکیه از تمامی کشورهای جهان خواست تا در مکاتبات خود از نام استانبول استفاده شده است .

اسامی تاریخی استانبول

بیزانتیوم

آگوستا آنتونینا

رم جدید

کنستانتینوپل

استیمبول

اسلامبول

القاب استانبول در دوره عثمانی[ویرایش]

دارالسعادت

دارعالیه

درب قرمز (آل قاپی)

پایتخت

اسامی قدیمی استانبول در زبان‌های مختلف[ویرایش]

فارسی: تخت روم، قیصرزمین

زبان‌های اسکاندیناوی: میکلاگارد معنی: شهر بزرگ

زبان‌های اسلاوی: تزارگراد معنی: شهر پادشاه

تاریخچه

تاریخ غنی استانبول از ظهور و سقوط بزرگترین امپراطوری جهان گسترده شد. باور ها بر این است که ساکنانی در سال ۳۰۰۰ قبل از میلاد در این منطقه سکنی گزیدند تا زمانی که استعمارگران یونانی در قرن ۷ قبل از میلاد به این منطقه آمدند. این منطقه هنوز یک شهر نبود. شاه Byzas رهبری در این منطقه را به خاطر موقعیت استراتژیک اش که در طول تنگه بسفورس بود، انتخاب کرد و این منطقه را Byzantium، هم نام خود نامید. سپس امپراطور کبیر روم، کنستانتین دستور بازسازی تمام شهر و ایجاد بناهای تاریخی را داد. در سال ۳۳۰ میلادی این شهر پایتخت بزرگ امپراتوری روم شد و نام آن به کنستانتین تغییر کرد

ین شهر رشد و توسعه یافت تا در سال ۴۰۰ میلادی شهر بزرگ امپراطوری رم شد. با توجه به موقعیت مکانی عالی اش که دو قاره را به هم وصل می کرد، این شهر مرکز کسب و کار، فرهنگ و دیپلماسی شد. در این دوره خیلی از بناهای دیدنی شهر مثل مسجد ایاصوفیه با عنوان قسطنطنیه، مرکز کلیسای ارتودوکس یونانی ساخته شد. در طول ۳ قرن بعد، سطح رفاه و آشفتگی در سطح شهر برابر بود و تلاش ها برای مقابله با آن ادامه داشت. تهاجمات در زمان پرداخت عوارض ادامه داشت و این شهر را تضعیف کرد تا نهایتا در سال ۱۴۵۳ بعد از ۵۳ روز توسط سلطان محمود رهبر عثمانی، شهر فتح شد و نام آن به استانبول تغییر کرد

سلطان به دنبال ایجاد سطح جدیدی از زندگی در استانبول بود و در این دوره بازار بزرگ استانبول، حمام های عمومی، بیمارستان ها، مدارس و مساجد بزرگ امپریالیستی و بسیاری از ساختمان ها و بناهای معماری در شهر ساخته شد. این چشم اندازهای معماری زیبا، شهر را به یک نقطه ی فرهنگی و سیاسی و تجاری تبدیل کرد. در اواسط ۱۵۰۰ میلادی جمعیت شهر تا ۱ میلیون نفر افزایش یافت و امپراطوری عثمانی در جای خود باقی ماند تا زمانی که شهر در جنگ جهانی اول توسط متفقین اشغال شد. در سال ۱۹۲۳ بعد از جنگ استقلال ترکیه، استانبول بخشی از جمهوری ترکیه شد و با سرمایه گذاری با سرازیر شدن سرمایه در مرکز جدید آنکارا آغاز شد

با این حال استانبول به رشد خود ادامه داد و میدان های عمومی، بلوارها، راه ها از ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۵۰ ساخته شد. در سال ۱۹۷۰ جمعیت استانبول با هجوم کردها به سرعت افزایش یافت و این شهر تبدیل به یک کلان شهر بزرگ جهانی شد. امروزه این شهر دارای بیش از ۲ میلیون کرد است که بزرگترین گروه قومی را تشکیل می دهند. زندگی اقتصادی در این شهر بنا به تولید محصولات متنوع از روغن زیتون تا تنباکو و وسایل الکترونیکی، دارای تنوع بسیاری است. بسفورس به علت حمل و نقل نفت، یکی از آبراه های شلوغ جهان است. امروزه بسیاری از جاذبه های تاریخی استانبول به فهرست میراث فرهنگی یونسکو اضافه شده اند. با توجه به تاریخ و جغرافیای آن، استانبول در سال ۲۰۱۰ پایتخت فرهنگی اروپا شد و قرار است در سال ۲۰۲۰ میزبان بازی های المپیک شود

ین شهر در ابتدا با نام بیزانتیوم شناخته می شد در سال 196 میلادی سپتیموس سوروس امپراطور روم با حمله با بیزانتیوم آن را اشغال کرد و رومیان زیادی به این شهر مهاجرت کردند. تلاش امپراطور برای نامیدن این شهر به نام فرزندش آگوستا آنتونینا موفق نشد و مردم تا زمان تغییر نام شهر به شهر کنستانتین قسطنطنینه نام رم جدید nova rome را برای آن بکار می برند.نام استانبول از نام ایستیم پولی که در زبان یونانی به معنی شهر یا مرکز شهر می باشد، گرفته شده است . در سال 1770 میلادی سلطان مصطفی سوم با ضرب سکه هایی که روی آن نام استانبول نقش بسته بود، به این نام رسمیت بخشید و جایگزین قسطنتنیه شد. در دوره جمهوریت و از روز 28 مارس سال 1930 اداره پست ترکیه از تمامی کشورهای جهان خواست تا از نام استانبول در مکاتبات خود استفاده نمایند. به عبارت دیگر این شهر از سال 1930 رسما استانبول نامیده شد.

تاریخچه استانبول

استانبول حدودا از سال ۶۷۰۰ قبل از میلاد قابل سکونت بوده است. این شهر در قرن هفتم قبل از میلاد با ساخت و ساز یونانی ها شروع به پپشرفت کرد. این شهر با توجه به قرار گرفتن در نزدیکی تنگه بسفر دارای یک موقعیت استراتژیک است و از اهمیت خاصی برخوردار است. در طول یک دوره مبارزه مبارزه بر سر قدرت در امپراط.ری رم در اواخر قرن دوم بیزانس توسط Septimius Severus محاصره شد و بعد از این که او امپراطور شد این شهر بازسازی شد. در قرن چهارم امپراطور Constantine بیزانس را پایتخت اعلام کرد و بعد ها نام آن به قسطنطنیه تغییر کرد. زمانی که امپراطوری به دو قسمت تقسیم شد، قسطنطنیه پایتخت روم شرقی شد و امپراطوری شرقی هزاران سال دیگر ادامه داشت در حالی که امپراطوری غربی از هم پاشیده شد. قسطنطنیه یکی از قدرت های پیشرو در اروپا شد و آثاری تاریخی مثل مسجد ایاصوفیه از نشانه های رهبری کلیسای ارتودوکس یونانی شد.

علی رغم قدرت بیزانس حمله ی اعراب یک تهدید محسوب می شدو حمله ی سال ۱۲۰۴ باعث تضعیف قدرت شهر شد. نهایتا بعد از ۳ روز محاصره عثمانی ها در سال ۱۴۵۳ استانبول را فتح کردند و این شهر مجددا متولد شد. در زمان حکوکت سلطان Mehmet آثار تاریخی زیادی از قبیل مسجد آبی و هم چنین چندین مدرسه و بیمارستان و حمام در نزدیکی بازار بزرگ ساخته شد. پایتخت امپراطوری عثمانی، استانبول یک مرکز مهم فرهنگی و سیاسی و تجاری و مرکز جهان اسلام بود. امپراطوری عثمانی بسیار قدرتمند بود تا این که در جنگ جهانی اول توسط نیروهای متفقین شکست خورد. بعدها مصطفی کمال اتاتورک رهبری یک جنگ استقلال را به عهده گرفت و جمهوری مستقل ترکیه را در سال ۱۹۲۳ تاسیس کرد. آتاتورک پایتخت جدید را به آنکارا منتقل کرد. اما استانبول همچنان با ساخت خیابان ها و بلوارهای جدید رو به رشد بود. در ۱۹۷۰ جمعیت استانبول به یک باره افزایش چشمگیری داشت و این شهر به یک کلان شهر بزرگ تبدیل شد

آیا می دانستید که طولانی ترین حاکم امپراطوری عثمانی، سلطان سلیمان به دلیل داشتن قدرت نظامی و حفاظت از ادیان دیگر مثل کاتولیک و یهودی توسط مخالفان اروپاییش تحسین می شده است؟

آیا می دانستید که کاخ توپکایی استانبول در سایت شهر قدیمی آکروپلیس ساخته شده است؟

آیا می دانستید چهارمین جنگ صلیبی ۱۲۰۴ که برای اورشلیم در نظر گرفته شده بود منجر به غارت قسطنطنیه (استانبول امروزی) که بزرگترین شهر اروپایی آن زمان بود شد؟