اسامی ماه ها به زبان ترکی

اسامی ماه ها به زبان ترکی

🌙فروردین : آغلارگولر⭐️
🌙اردیبهشت : گون آی ⭐️
🌙خرداد : قیزاران آی⭐️
🌙تیر : قورا پیشیرن ⭐️
🌙مرداد : قویروق دوغان⭐️
🌙شهریور : زومار آیی ⭐️
🌙مهر : خزل آیی ⭐️
🌙آبان : قیرؤو آیی ⭐️
🌙آذر : آذر ⭐️
🌙دی : چیلله ⭐️
🌙بهمن : دوندوران آی ⭐️
🌙اسفند : بایرام آیی ⭐️
اسامی روز ها به زبان ترکی

❤️شنبه ⇦⇦⇦ یئلی گونی
💙یکشنبه ⇦⇦⇦ سوت گونی
❤️دوشنبه ⇦⇦⇦ دوز گونی
💙سه شنبه ⇦⇦⇦ آرا گونی
❤️چهارشنبه ⇦⇦⇦ اوت گونی
💙پنج شنبه ⇦⇦⇦ سو گونی
❤️جمعه ⇦⇦⇦ آینی گونی

بوزقورد ( گرگ خاکستری ) نماد تورک هاست

چرا بوزقورد ( گرگ خاکستری) نماد تورکهاست ⁉️
بوزقورد نماد سیاسی نیست ٬ نماد تورکان است ٬ مقاله زیر را به دقت مطالعه فرمایید

افسانه بوزقورد (گرگی که مرگ را به اسارت ترجیح میدهد و با گرگ های عادی کاملا متفاوت است) :
افسانه "بوزقورد"یا "گرگ خاکستری" از افسانه‌های کهن ترکان است و ریشه چند هزار ساله دارد این افسانه در حدود یکصدو نود و یک سال بعنوان ایدئولوژی رسمی امپراطوری "گؤک ترک" یا "ترکان آسمانی" بود و از دریای چین تا دریای سیاه بشکل‌های گوناگون سینه به سینه نقل می‌شد و توسط پیکرتراشان بصورت تندیس‌های مختلف‌ تراشیده و در شهرهای مختلف نصب می‌گردید . بر اساس این افسانه روزی دشمنان به سرزمین ترکان حمله کرده و ترکان در مقام دفاع تا آخرین نفر شجاعانه جنگیده و کشته می‌شوند .آخرین بازمانده زخمی این جنگ مهیب پسرکی بود که توسط گرگی از مهلکه نجات داده می‌شود . طبق افسانه بر روی زمین غیر از آن پسرک ترکی نمانده بود . پس از چندی “نسل جدید ترک” از وصلت پسرک ترک با گرگ پا به عرصه وجود می‌نهد و در نسل‌های بعدی آنها عاقبت امپراطوری عظیم "گؤک ترک" یا “ترکان آسمانی” (ترکهای آبی) را از دریای چین تا دریای سیاه بنا می‌نهند .
برای مستند کردن افسانه،‌نظریات "تونگ تین" دائره‌المعارف و سالنامه ‌نویس مشهور چین را که در سال 801 یعنی حدود یک قرن پیش از اسلام می‌زیست در اینجا می‌آورم . "تونگ تین" در بین دائره‌المعارف 199 جلدی خود، جلد 197 را به تاریخ و منشاء اقوام ترک اختصاص داده و بطور مفصل از آداب و رسوم ترکان آسمانی بحث می‌کند . اینجانب به خوانندگان محترم برای اولین بار در تاریخ ادبیات، متن ترجمه شده چینی به استانبولی را به فارسی ترجمه کرده و در اختیار محققین قرار می‌دهم .
بر طبق نوشته تونگ تین سرزمین آنان (قبایل ترکان آسمانی)توسط همسایه بالای ( hsi -hai)دریاچه ایستی گؤل در آسیای میانه نابود شد . زن و مرد و کوچک و بزرگ همگی قتل عام شدند و تنها فرزند ده ساله از آنان باقی ماند . بخاطر خردسالی نخواستند او را بکشند ولی دست و پاهایش را قطع کرده و به مرداب بزرگی انداختند . ماده گرگی در آنجا به پسرک گوشت می‌آورد و مانع مرگ او می‌شد . بعد از مدتی پسرک با گرگ وصلت کرده و گرگ حامله می‌گردد . گرگ تا دریای مغرب می‌رود .در آنجا کوهی بود . بر فراز کوه می‌ایستد . این کوه در شمال غربی سرزمین کائو چونیک (تورفان کوچو در ترکستان فعلی چین) بود . در آنجا غاری بود . در آنطرف غار (در بین کوههای محصور)سرزمین سرسبز وجود داشت، مساحت این سرزمین بیش از 200 لی حدود 200 میل بود . گرگ در اینجا ده فرزند پسر زائید، آنها بعد از بزرگ شدن در خارج منطقه سکونت خود ازدواج کرده و زنانشان حامله می‌شدند . این فرزندان قبایلی را بوجود آوردند که بزودی ازدیاد نسل کرده زیاد شدند . بعد از اینکه چند صد عائله شدند در حالیکه چند نسلی از آنها گذشته بود از درون غار بیرون آمدند و به ژوان- ژوان ها پیوستند .
در منابع دیگر از " غار" به منطقه محصور در بین کوههای سربه فلک کشیده با نام "ارکنکون" نام برده می‌شود که ترکان بعد از چندین نسل ازدیاد چون نمی‌توانستند از منطقه محصور سر به فلک کشیده خارج شوند به راهنمایی آهنگری که گفته بود این کوهها دارای سنگ آهن است از مقادیر متنابهی پوست حیوانات دم و کوره آهنگری ساخته و با زدن تونلی از میان کوهها خارج گردیده و آنروز چون مصادف با اول ماه حمل (فروردین) بود آنرا "عید ارکنکون" یا نوروز نامیدند که برای اولین بار دوباره ترکان به صحنه جهانی پای نهاده و به راهنمایی "بوز قورد" این بار از بین کوههای سر به فلک کشیده‌ی خارج از ارکنکون که گم شده و می‌رفتند که دوباره نابود شوند با صدای زوزه گرگ به سوی او جلب شده و با راهنمایی گرگ از مهلکه دوباره نجات می‌یابند
 بعدها این "بوزقورد" در شکل "گؤک بؤری" (گرگ آسمانی) نیز در زمانی که اوغوزخان می‌خواست به فتح جهان اقدام کند با ستون نور آبی رنگ بر چادر او وارد شده می‌گوید اگر می‌خواهی در جنگ پیروز شوی هر وقت من پیش رفتم پیشروی کن و هرجا من ایستادم بایست . از آنروز "بوزقورد" پیشاهنگ جنگ ترکان می‌شود و با حمله او به دشمنان فتح و ظفر نصیب ترکان می‌شود .
آنچه از افسانه‌های فوق‌الذکر استنباط می‌شود این است که در طی قرون و اعصار گذشته "بوزقورد" (گرگ خاکستری) بعنوان سمبل الهی نگه‌دار ترکان و راهنمای آنان تلقی گردیده و در مواردی که می‌خواستند از یک ترک اصیل و با غیرت و خالص تمثیلی ارایه نمایند او را به بوزقورد تشبیه می‌کردند . در نظرترکان بوزقورد فرشته‌ای از فرشتگان الهی بود که جهت پایندگی نسل ترکان بشکل بوزقورد بر ترکان ظاهر شده بود . به نظر می‌رسد بعدها بوزقورد یک درجه ارتشی گردیده و به کسانیکه در راه بنای ملت ترک فداکاریهای شایان می‌کردند عطا می‌شد .

بولود قاراچورلو ( سهند )

بولود قاراچورلو معروف به سهند

کتاب قارداش آندی توسط آقای بولود قاراچورلو معروف به سهند در 1078 صفحه تهیه شده است. در مجموعه‌ی حاضر قارداش آندی شعرهایی در قالب غزل، مثنوی، رباعی و دوبیتی با مضامینی عارفانه، مذهبی، سیاسی و... به زبان ترکی سروده شده است. عناوین برخی شعرها عبارت‌اند از: من سهندم باشیم اوجادیر، طالعیمه باخ؛ من تبریزدن گلمیشم؛ بیدارشو صمد؛ سازیمین سؤزو؛ قارداش آندی؛ قوربانیمی قبول ائیله آراز.

بولود قاراچورلو در سال ۱۳۰۵ در مراغه در یک خانواده کارگری به دنیا آمد پدر و مادرش اسم فرزندشان را بولود (ابر) گذاشتند. بولود در دوران جوانی به خاطر شرایط سخت خانواده بدون اتمام متوسطه، برای کمک به خانواده وارد بازار کار شد. در ۱۳۱۹ با اشغال ایران توسط متفقین، بولود جوان وارد سیاست شد و اولین شعرش در مجلس شاعران در تبریز خوانده شد. اولین شعر بولود :

تاریخ‌لر بویونجا ائ بؤیوک وطن،
یاغییا دوشمنه اییلمه دین سن،
بوگون طبیعت‌دن ایلهام آلدیم من،
گئچدی سحر واقتی بو سؤز اورکدن،
اینسانا روح وئره ن دیلینه آلقیش،

 در سال ۱۳۳۲ پس از آزاد شدن سهند و دوستانش از زندان، کودتای ۲۸ مرداد برای سرنگونی دولت مصدق رخ داد. در این سالها سهند با دوست نزدیک و صمیمی خود فرزانه در تهران زندگی می‌کرد. او با راهنمائی دوستش با فولکلور و خصوصاً کتاب دده قورقود الفت گرفت گویند او خود مسببی برای شهریار برای سرودن شعر حیدربابایه سلام بود و در عین حال خود نیز با الهام از همین کتاب، دده قورقود را شروع به نظم کشیدن کرد.

او میراث‌دار سه شکست در عرصه مبارزات طبقاتی دمکراتیک (انقلاب مشروطیت) مبارزات ملی (فرقه دمکرات آذربایجان) و مبارزات ملی (حکومت دکتر مصدق) بوده و بدین ترتیب تجربه ناب او از هستی در یکی از تلخ‌ترین و طوفانی‌ترین برهه از تحولات اجتماعی که همواره داغ جانکاه شکست و تباهی مجاهدان و آزادیخواهان و سر برآوردن استبدادهای سهمناک‌تر را بر خود داشته انجام گرفته است، روزگاری که در آن فرزانگان و راست‌قامتان این ملت در زیر چکمه خودکامگان بیشترین هزینه و تقاص را پرداختند و در این میان مردم آذربایجان به واسطه اینکه در هر سه نهضت یاد شده بیشترین نقش را داشته و بالاترین پایداری و استقامت را نموده بودند بیش از دیگر هموطنان خود مورد ظلم و ستم استبداد شاهنشاهی فرا گرفته و عواقب ناگوار آن را چشیدند

اشعار بولود قاراچورلو را شاید بتوان از جهت ایماژ شاعرانه و خلق فضای ترس‌آور و وهم‌آلود در ردیف پیش رمان‌های رئالیستی صادق هدایت بخصوص «بوف کور» نمایشنامه‌ها و داستان‌های کوتاه دکتر غلامحسین ساعدی بویژه «عزاداران بیل» همچنین رمان «سنفونی مردگان» عباس معروفی محسوب نمود. یعنی هم طراز قله‌های ادبیات داستانی معاصر ایران که با استعداد هنری شگرف و صمیمیت و صداقتی کم نظیر با زندگی و آثار قلمی خود و با سینه‌ای گشاده به مصاف خودکامگانی که شعور انسان را تحقیر می‌کردند رفته، و عمیق‌ترین بنیان استبداد را که ریشه در ذهن و روان تاریخی این ملت دارد یعنی «ترس» و «واهمه» را به ریشخند گرفته و از سر بریده، نترسیدند.

بولود قاراچورلو را از جهتی می‌توان مانند دکتر غلامحسین ساعدی «هنرمند ـ چریک» دانست چرا که او شاعری بسیار حساس و از نظر فکری و اجتماعی رزمنده است. او با تخلص «سهند» که نماد مقاومت و پایداری است اغلب اشعار خود را در مقطعی از تاریخ ایران سروده که نظام سیاسی ـ پهلوی دوم ـ در اوج تبلور سلطه و خودکامگی و سازمان یافتگی نیروهای اطلاعاتی و امنیتی (ساواک) قرار داشت و زادگاه او، پس از شکست نهضت فرقه دموکرات آذربایجان و سرکوب شدید مردم از سوی خوانین و حکومت مرکزی، در حاشیه مسائل و جریانات اجتماعی، سیاسی، بین المللی و ملی قرار گرفته و هویت و فرهنگ و زبان آذربایجان بشدت در معرض تهاجم و اضمحلال بوده و از سوی رژیم تحقیر و تخطئه می‌شد چنانچه این شاعر ارزنده در اوج خفقان و نهایت درماندگی مردم آذربایجان در بیان این وضعیت تلخ در قطعه شعری چنین می‌سراید :

طالئعیمه باخ،
دوشونجه‌لریم یاساق،
دویقولاریم یاساق،
گئچمیشیمدن سؤز آچماغیم یاساق،
گله‌جه ییمدن دانیشماغیم یاساق،
آتا-بابامین آدین چکمه‌ییم یاساق،
آتامدان آد آپارماغیم یاساق..
بیلیرسن؟
آنادان دوغولاندا بئله،
اؤزوم بیلمه یه ـ بیلمه یه،
دیل آچیب دانیشدیغیم دیلده،
دانیشماغیم دا یاساق ایمیش، یاساق،

آزربایجانین دییرلی و باش مبارزی آزادلیق و استیقلال اوگروندا جان وییرن بولود قاراچورلونو مقلب به سهند سایقینان آنیریک.

قواعد نگارش زبان تورکی (توٌرکجه یازیْ قوُراللاری)

قواعد نگارش زبان تورکی (توٌرکجه یازیْ قوُراللاری)

1-زبان تورکی آذربایجانی دارای 32 حرف صدادار و بی صدا میباشد، حروف صدادار به تنهایی قابل تلفظ می باشند ولی حروف بی صدا به تنهایی قابل تلفظ نیستند، کلمات تورکی از هجاها تشکیل می شود و باید در هر هجا یک حرف صدادار باشد مثلا : کلمه «گئده بیلمَک» 4 هجا و چهار حرف صدادار دارد«گئ+ده+بیل+مـَک».

2-قانون هماهنگی صدا (سس اوُیوم یاساسی): در بین حروف صدادار، آا Aa، ایْـ Iı، اوْ Oo، اوُ Uu، حروف ضخیم (قالین حرفلر)، و بقیه ائـ Ee ، اَ Əə، ایـٌ İi، اؤ Öö ، اوٌ Üü حروف نرم (اینجه حرفلر) میباشند، در زبان تورکی در هیچ کلمه ای این دوگروه حروف با همدیگر نمی آیند (آغیْللی، گؤروٌنمَک). به این سبب کلمه ای مثل گلماخ غلط است و باید گلمک نوشت. (عبارات «ایٌنجه بئش بؤلوٌک» و «قالیْن دوْققوُز» یادگیری این قانون را آسان می کند.
قانون هماهنگی صدا از مهمترین قواعد زبان تورکی می باشد هر کسی بخواهد زبان تورکی را درست یاد بگیرد باید این قاعده را بطور کامل یاد بگیرد.

3-قواعد نوشتاری عمومی تورکی آذربایجانی

3-1-در کلمات چند هجایی، حرف «ق» در صورتی که در طرفین آن فقط یک حرف صدادار باشد به شکل «ق» « قارقا، قالماق» ولی در بین دو حرف صدادار باشد «غ» نوشته و خوانده می شوند : «چیغیرماق، قالماغی».

3-2-حروف «غ، خ» : در انتهای کلمات تک هجایی ویا در وسط کلمات چند هجایی وجود دارد : «آغ، یوْخ، بوراخماق، داریخماق» ولی در کلمات چند هجایی در آخر کلمه همیشه بصورت «ق» نوشته می شود مثلا هیچوقت نمی نویسیم «بولاغ، قالماخ، آیاخ»، شکل نوشتاری درست این کلمات «بولاق، قالماق، آیاق» می باشد.

3-3-باید دقت نمود که در کلمات اینجه هیچوقت در آخر کلمه بویژه در آخر فعل، حرف «خ، ق» نمی آید و حتما باید «ک» نوشته شود، مثلا این نوشتار غلط است : «گلمخ، گلماق، گلماخ»، درستش «گلمک، گئدَک» می باشد.

3-4-حرف فتحه در ابتدای کلمات با الف «ا» و در آخر هر هجا بصورت « ـه، ه» نوشته میشود ( اریک، یئلله مک: باد زدن).
معمولا در یک هجا بین دو حرف بی صدا حرف فتحه وجود دارد که نوشته نمیشود مثل «گلمک: گَلمَک).

3-5-حروف صدادار در ابتدای کلمات همرا با الف «ا» ولی در وسط و آخر کلمات به تنهایی می آیند. مثال: » اَلlə، ائل el، بئل bel؛ قیْز qız، میز miz ».

3-6-علامات دیاکریتیک: شامل علامات روی حروف «و،ی» و بصورت «وُ، وٌ، یْ، یٌ» میباشند، در کلمات تورکی در یک کلمه‌ی مستقل، فقط اولین علامت دیاکریتیک نوشته میشود «دؤزوم، ائلشن».

4-تغییر حرفی در کلمات پسونددارک

4-1-کلمات منتهی به حروف «ک، ق» هستند همراه با پسوند صدادار به «گ، غ» تبدیل می شوند « کؤینک، کؤینَگی ویا کؤینه‌یی، قالماق، قالماغی»،  در کلمات اینجه، «ک» آخر را «گ» ویا ترجیحا «ی» می نویسند ولی درهر حال «ی» تلفظ می کنند. مثل:« اوٌرَک : اوره‌گی، اوره‌یی».
بطورکلی حرف «گ» اگر بین دو حرف صدادار قرار گیرد بصورت «ی» تلفظ میگردد «بیرلیگی = بیرلییی».

4-2-در زبان تورکی استانبولی کار را بسیار راحت نموده اند تمامی حروف «ک، ق» آخر کلمات بصورت «ک k» نوشته می شود، وقتی پسوند صدادار به آن اضافه می گردد حرف«ک k» به حرف «ğ» تبدیل می شود که یوُمشاق‌گ می نامند این حرف را در کلمات قالین بصوت «غ» ودر کلمات اینجه بصورت «ی» تلفظ می کنند. مثل : «köynek, kalmak» با اضافه شدن پسوند «köyneği, kalmağı»نوشته شده ولی «کؤینه‌یی، قالماغی» خوانده می شود.

5-تفاوت نوشتاری حروف در زبانی تورکی آذربایجانی و استانبولی :

5-1-در تورکی استانبولی تعداد 29 حرف وجود دارد در این الفبا، حروف کسره و فتحه « اَ Əə، ائـ Ee» هر دو بصورت «ائـ Ee» نوشته و خوانده میشود ، حرف «خ X» حذف شده و بصورت «ک k، هـ Hh» نوشته و خوانده میشود، همچنین حرف «ق Qq» نیز بصورت «ک Kk» در می آید: مثال : «در تورکی آذربایجانی: گئتمک getmək، خالص xalis، باخماق baxmaq، قالماق qalmaq؛ در تورکی استانبولی: kalmak, bakmak, halis, getmek» نوشته میشود. (بطور کلی حرف «ائـ Ee» نسبت به فتحه، و حروف «ک k، هـ h» نسبت به «ق q،خ x» نرمتر میباشند).

انا دیلیمیز تورکی

یکی بهم گفت ترکی یادم بده گفتم باشه
دوز یعنی نمک
دوز یعنی درست
دوز یعنی بچین
دوز یعنی خوک
دوز یعنی صبرکن
لبخندی زد وگفت اینو نمی توانم یکی دیگه بگو... گفتم باشه:
................................................
اوزوم یعنی خودم
اوزوم یعنی صورتم
اوزوم یعنی شناکنم
اوزوم یعنی جداکنم
اوزوم یعنی انگور
...............................................
      
گفت : اینم نمی توانم بنویس بده از رویش بخوانم.گفتم باشه نوشتم
:کتی گتی کتی گتی گتی چست؟
گفت یعنی چی ؟؟؟
گفتم یعنی: دهاتیه رفت کت رو برداشت و برگشت
...............................................
اندر عجایب زبان ترکی...
فعل " چیخدیم"
کنکوردان چیخدیم(قبول شدم)
پله دن چیخدیم(بالا رفتم)
حسابیندان چیخدیم(کسر کردم)
اداره دن چیخدیم(خارج شدم)
سالدیم چیخدم(نشستم فکر کردم)
بکارچیلیغا چیخدیم (تعطیل شدیم)
...............................................
و او همانجا جان به جان آفرین تسلیم کرد!!!!!!!!!!!!!


در زبان ترکی 9 نوع گریه کردن داریم: آغلاماق ، سیزلاماق، زیرلاماق، سیزیلداماق، اینله مک، زاریماق، هوکورتمک، ایچین چالماق، وییلداماق. دکتر صابر مقدم که پزشک فارس زبان و مشهوری در تبریز است می گفت: اوایل آمدنم به تبریز مریضی داشتم که می گفت "معدم گوینییر" گفتم " درد می کنه؟" گفت یوخ آغریمیر گوینییر! و من بعد ها فهمیدم که ترک ها به زخم معده می گویند گوینییر و به درد عصبی معده می گویند آغریماق و به التهاب معده می گوین سانجی. یعنی بدون آندسکوپی می توانم برایشان دارو تجویز کنم! چون زبانشان انواع درد کردن را تجزیه تحلیل می کند!" به افتخار همه ترک زبان ها.
"ویژگی ﻫﺎﯼ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﺮﮐﯽ"

ﺍعضای ابتدایی گوارش ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﺮﮐﯽ با ﺣﺮﻑ "د" شروع ﺷﺪﻩاند：

ﺩﯾﻞ‏(ﺯﺑﺎﻥ‏)
ﺩﻭﺩﺍﻕ‏(ﻟﺐ‏)
ﺩﺍﻣﺎﻕ‏(ﮐﺎﻡ‏)
ﺩﯾﺶ‏(ﺩﻧﺪﺍﻥ‏)
ﺩﯾﻤﺪﯾﮏ‏(ﻣﻨﻘﺎﺭ‏)

ﻫﺮ ﺍﻧﺪﺍﻣﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﺪﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﺣﺮﻑ "ﻕ" ：

ﻗﯿﭻ‏(ﭘﺎ‏)
ﻗﻮﻝ‏(ﺩﺳﺖ‏)
ﻗﺎﻧﺎﺩ‏(ﺑﺎﻝ‏)
ﻗﻮﯾﺮﻭﻕ‏(ﺩﻡ‏)
ﻗﺎﺭﻭﻥ‏(ﺷﮑﻢ‏)
ﻗﻮﻻﻕ‏(ﮔﻮﺵ‏)

ﺍعضای ﭼﺸﻢ ﺑﺎ "گ" ：

گؤﺯ‏(ﭼﺸﻢ‏)
ﮔﺎﺵ‏(ﺍﺑﺮﻭ‏)
ﮔﯿﻠﻪ‏(ﻋﻨﺒﯿﻪ‏)
ﮔﯿﭙﺮﯾﮏ‏(ﻣﮋﻩ‏)

ﺍﺯ ﺑﺎﻻﯼ ﺳﺮ ﺗﺎ ﮐﻤﺮ ﺑﺎ "ﺏ" ：

ﺑﺎﺵ‏(ﺳﺮ‏)
ﺑﻮﯾﻨﻮﺯ‏(ﺷﺎﺥ‏)
ﺑﻮﯾﻮﻥ‏(ﮔﺮﺩﻥ‏)
ﺑﺌﻞ‏(ﮐﻤﺮ‏)
ﺑﻮﺧﻮﻥ‏(ﭘﺸﺖ‏)
ﺑﻮﺭﮎ‏(ﻗﻠﻮﻩ‏)
ﺑﺎﺭﺳﺎﻕ‏(ﺭﻭﺩﻩ‏)

ﺷﺎﯾﺪ ﺣﺘﯽ بؤﺭﮎ‏(ﮐﻼﻩ‏) ﻭ ﺑﺎﺷﻤﺎﻕ‏(ﮐﻔﺶ‏) ﮐﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﻮﯼ ﺑﺪﻥ ﻣﺎ ﺭﺍ میپوﺷﺎﻧﻨﺪ, ﺍﺯ ﺭﻭﯼ این ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺑﻮﺩﻩ؛

ﻫﺮ ﺍﻧﺪﺍﻡ ﺗﯿﺰ دارای زاویه با "د" ：

ﺩﯾﺮﻧﺎﻕ‏(ﻧﺎﺧﻦ‏)
ﺩﯾﺰ‏(ﺯﺍﻧﻮ‏)
ﺩﯾﺮﺳﮏ‏(ﺁﺭﻧﺞ‏)
ﺩﺍﺑﺎﻥ‏(ﭘﺎﺷﻨﻪ‏)
وقتی میگن زبان ترکی جز سه زبان برتر و باقاعده دنیاست به این میگن؛
        
اتاق
اتاق+لار
اتاق+لار+دا
اتاق+لار+دا+کی
اتاق+لار+دا+کی+لار
اتاق+لار+دا+کی+لار+دان
اتاق+لار+دا+کی+لار+دان+بیری
اتاق+لار+دا+کی+لار+دان+بیری+نی
اتاق+لار+دا+کی+لار+دان+بیری+نی+گتیر

تـــــــــــــــــــرکی هنــــــــــــــــر است
آیا مى دانید:
1-زبان ترکى سومین زبان زنده و توانمند دنیاست؟
آیا مى دانید:
2- زبان ترکى 500 میلیون متکلم در جهان دارد؟
آیا مى دانید:
3- زبان ترکى 7200 سال قدمت دارد؟
آیا مى دانید:
4- زبان ترکى 100/000 وازه ى اصیل دارد؟
آیا مى دانید:
5- زبان ترکى 3500 فعل اصلى دارد؟
آیا مى دانید :
6- زبان ترکى 24/000 فعل غیر اصیل دارد؟
آیا مى دانید:
7- زبان ترکى 46 زمان فعلى دارد؟
آیا مى دانید:
8- 100% کلمات زبان ترکى ریشه دارند؟
آیا مى دانید:
9- زبان ترکى زبان اکثریت مردم ایران است؟
آیا مى دانید :
10- زبان ترکى داراى 9 آوا است؟
آیا مى دانید :
11- زبان ترکى بعنوان زبان بین المللى در جهان به ثبت رسیده است؟
آیا مى دانید :
12- زبان ترکى بعنوان شاهکار زبان ها و ادبیات بشرى شناخته شده است؟
آیا مى دانید:
13- از زبان ترکى براى ارسال دیتاهاى رادارهاى جهان استفاده مى کنند؟
آیا مى دانید :
14- زبان ترکى را بعنوان زبان استاندارد یونسکو در اروپا و آمریکا مى شناسند؟
آیا مى دانید:
15- زبان ترکى داراى 450/000 عنوان کتاب در جهان است؟
آیا مى دانید:
16- زبان ترکى صاحب اولین دومین و سومین خط بشرى در جهان است

یالانچی چوبان

آیا میدانستید شعر " چوپان دروغگو " که در مقطع تحصیلی ابتدایی میخواندیم  در اصل ترجمه ای از شعر تورکی " یالانچی چوبان " سروده شاعر بزرگ آزربایجان میرزا علی اکبر صابر است که بدون هیچ اشاره ای به صاحب اثر  کپی برداری شده است !
 جالب است خودمان باید اشعار مفاخر خودمان را به زبان دیگری بخوانیم!!

 اصل شعر :

بیر چوبان بیر گون ائتدی داغدا هارای
جاناوار وار دئدی گلین ای وای

اهل قریه یوگوردو داغ طرفه
گئتمه سین تا قویون قوزو تلفه

بونلاری مضطرب گؤرونجه چوبان
گولمه یه باشلادی دئدی : یاران

سیز بونو سانمایین حقیقت دیر
داماغیم گلدی ، بیر ظرافت دیر

بینوالار قاییتدی لیک چوبان
گئنه بیر گون داغ اوزره قالدی فغان

جاناوار وار دییه باغیردی گئنه
قریه اهلین کمک چاغیردی گئنه

کندلیلر ائتدیلر دوباره هجوم
گئنه اولدو یالانلیغی معلوم

دوغرودان بیر زامان به عزم شکار
قویونا گلدی بیر نئچه جاناوار

هرچه داد ائیله دی چوبان یاهو
ائشیدنلر دئدی یالاندیر بو

بو سبب دن هارایه گئتمه دیلر
اونا هئچ اعتناده ائتمه دیلر

جاناوارلار یئدی بوتون قویونو
ایشته اوغلوم یالانچی لیق اویونو

باق یالانچی تانیلدی چونکه چوبان
دوغرو دئرکن سوزو تانیلدی یالان

هرگز اوغلوم یالان دئمه کی خدا
دوست توتماز یالانچی نی ابدا

هم ده خلق ایچره حرمتین اولماز
عزتین قدر و قیمتین اولماز،.

عواقب یاددهی زبان غیرمادری به کودکان در خانواده های ترک آذربایجانی

کسانی که به فرزندانشان بجای زبان ترکی آذربایجانی یک زبان دیگر یاد می دهند فکر نکنند که آنها اولین ظلم را در حق وطن خود، شخص خود و یا و میراث تاریخی پدر مادر و اجداد خود  روا می دارند بلکه مطمئن باشند که بیشترین ظلم را به بچه خود نموده اند ، نمونه ای از مشکلات بصورت زیر می باشد:

1- از بین رفتن اعتماد بنفس در کودکان، معمولا بچه هایی که زبان مادری خود را یاد نگرفته اند  فکر میکنند پدر و مادرشان و مردم اطرافشان، زبان و فرهنگ غنی ندارند و در نتیجه اعتمادش به انها و نهایتا اعتماد بنفس خود را از دست میدهد، آنها بعد از بزرگ شدن نیز همیشه خود را جدا از دیگران دانسته وبویژه از نظر مدیریتی خود را ضعیف می پندارد.

2- منزوی شدن در محیط اطراف خود و تجربه نکردن دوران زندگی بچه گی در بین هم سن و سالان، اینگونه بچه ها معمولا منزوی و افسرده می شوند و قدرت اظهارنظر را از دست می دهند.

3- عدم درک درست پدر مادر : آنها به پدربزرگ و مادربزرگ خود احترام نمی گذارند و آنهارا بیگانه می پندارند، آنها فکر می کنند اگر زبان پدر مادرشان ارزشمند بود حتما به بچه هایشان یاد می دادند و نهایتا آنهارا نیز نادان می پندارند.

4- پرخاشگری:آنها اطرافیان خود را بیگانه  می پندارند و از خود نمی دانند و بتدریج این شیوه، جزئی از رفتار آنها شده و پرخاشگر می شوند.

5- احساس بیگانگی به موطن اصلی پدر ومادر خود : آنها نسبت به وطن پدر مادر خود، بی تفاوت شده و هیچ علاقه ای به خویشاوندان دور و نزدیک خود نشان نمی دهند با از دست دادن عشق و علاقه به اطرافیان خود نیز از زندگی خودش راضی نخواهد بود و همیشه در ته دلش کمبودی را احساس می کند.

منابع : خانم ایرینا بوکوا دبیرکل یونسکو و خانم ژاله تبریزی از مسئولین سازمان یونسکو و مصطفی ملکیان فیلسوف اخلاق و پژوهشگر، رساله خانم سایا علیزاده.     Www.Turanian.blog.ir

Www.Turanian.blog.ir

یاشاسین تورکم دینه

ی روز ی ترکه...

ی روز ی ترکه بزرگترین جایزه ی نقاشی جهان رو میگیره که هیشکی تا حالا نگرفته "آیدین آغداشلو "
ی روز ی ترکه محبوبترین بازیگر ایران میشه و همه عاشق مرام و هنرش میشن و هستن "پرویز پرستویی "
ی روز ی ترکه بهترین گیتاریست دنیا میشه و بزرگترین جایزه ی هنری دنیا تو روسیه رو میگیره "آرمیک "
ی روز ی ترکه میشه مشتی فیلمای ایرانی "بهروز وثوقی "
ی روز ی ترکه "ستّارخان باقرخان" میشن
ی روز ی ترکه "امیر تتلو" میشه که دخترا خودشونو واسش جِر میدن
ی روز ی ترکه میشه اسطوره صدا "گوگوش"
ی روز ی ترکه "احد عظیم زاده" میشه که فرش دنیا رو متحوّل میکنه
ی روز ی ترکه میاد کل بازار تهران رو بدست میگیره
ی روز ی ترکه "باغچه بان" میشه که اولین مدرسه ی کرولال هارو درست میکنه
ی روز ی ترکه میشه "شهریار"  که نابغه ی شعر ایرانه
ی روز ی ترکه باعث میشه فوتبال ایران و آسیاروبا اسم ایشون بشناسن "علی دایی"
_ ی روز ی ترکه نابغه والیبال جهان میشه "سعید معروف"
ی روز ی ترکه باعث میشه وزنه برداری روبا اون بشناسن و قوی ترین مرد دنیا میشه"حسین رضا زاده"
_ یک روز یه ترکه بوئینگ ٧٢٧ را بدون چرخ دماغه بسلامت فرودمیاره "کاپیتان شهبازى"
_ ی روز ی ترکه موفق ترین عملیات کل دوران جنگ رو انجام داد "شهیدباکری ها"
_ ی روز ی ترکه اولین عمل جراحی قلب و کلیه رو تو ایران انجام دادوجایزه بهترین پزشک رودریافت کرد "پروفسور جواد هیئت"
_ ی روز ی ترکه اولین دانشگاه7زبانه دنیاروراه انداخت "ربیع رشیدى"
_ ی روز ی ترکه سوپر استار سینمای ایران میشه و همه دخترا هنوزم عاشقشن"محمدرضا گلزار آذری "
ی روز ی ترکه محبوبترین خواننده ی کل ایران میشه و هنوزم هس "داریــــوش"
_ ی روز ی ترکه بابک بودکه همه جای ایران از دست رفت وفقط موند ی قلعه و ی آذربایجان 21 بار عربهارو شکست داد
یک روز یه ترکه باعث میشه همه جهان انگشت به دهن بمونن و جایزه دیوید کاپرفیلد رو میگیره  "عارف غفوری"
ی روز ی ترکه روی قوی ترین مردان جهانو کم میکنه روح الله داداشی .  بعد برا اینکه به طرف تیکه بندازین میگین ترکی
دیگه یه جای خالی در یه جایی از این دنیاپیداکنین که رد پای ترک در انجانیس..

ترک یعنی کل جهان افرینش...
یکی بود که اذانی گفت که شد بهترین موذن دنیا حتی تو اعراب هم چنین موذنی وجود ندارد  مرحوم موذن زاده اردبیلی
هادی ساعی نابغه تکواندو جهان
دهقان فداکار ریز علی خواجوی
و خیلی های دیگه
................................................................................

مبگن 70سال پیش یکی بوده به اسم سید جعفر پیشه وری که در اون دوران ظلم شاهنشاهی به ترک ها  حکومت آزربایجان جنوبی را متحد کرده بود سال های 1324 و 1325
 
.بزن لایک قشنگه رو


به


 افتخار


ترکها.......

آختاریرام آخان اولدوزلاریمی ....

آختاریرام آخان اولدوزلاریمی
ایتیردیگیم آلما ،هئیوا، ناریمی
شاختا ووران یاشیل باهارلاریمی
بیر گولم کی شاختالاردان قاچیرام
اورک سوزون اوخو گوز یاشیمیزدا
بایقوش یووا قوروب دام داشیمیزدا
توز توپراق اوتوروب باش داشیمیزدا
پاسلانیلمیش اینسان لاردان قاچیرام
آتدیم آتدیم یولو اولچوب قاچمیشام
باغلی کونلون پنجره سین آچمیشام
غم غصه نی بولوتلارا ساچمیشام
سن آزادلیق، منده داردان قاچیرام
آیریلیقی  سالانلاردان قاچیرام
داریخما قارتالیم سوسما آماندیر
گونشین قارشیندان دومان قاچاجاق
گئجه نین باغریندا چیرپینان سحر
یئنی دن بیر آیدین ایشیق ساچاجاق

آزادلیق اوغروندا چالیشان اینسان
اولدوزو یوخلادار اؤزو یوخلاماز
عدالت بایراغین گؤیه قالدیران
قوللاری یورولماز گؤزو یوخلاماز

آه قوجا یوردومون قوجا قارتالی
یورولماز قانادین قولون وار سنین
سنسن حقیقتین دوزگون ائلچیسی
بیر تانری به ین میش یولون وار سنین

من سنی آتمارام دونیالار بویو
نه قدر جانیمدا جانیم وار منـیم
قورقود نوه سی یم، بابک اوغلویام
غئیرت داماریمدا قانیم وار منیم
بو سئوگیدن سن قورخوسان

عیبی یوخ   

من سئورم ایکیمیزین یئرینه

بو عشق اوچون بیرگون دارا چکسلر

من گئدرم ایکیمیزین یرینه ...

مین عذابدیر سنسیز کئچن هرگونوم

اونوتموشام یاخشی یامان فرقینی

بو سئوگینین داغ اریدن دردینی

من چکرم ایکیمیزین یئرینه

طالعیمده سون اچیلان گولومسن

سوزوب قارا گوزلرینی گولومسه

بو سئوگینین سونو اگر اولومسه

من اولرم ایکیمیزین یئرینه..
داریخما قارتالیم سوسما آماندیر
گونشین قارشیندان دومان قاچاجاق
گئجه نین باغریندا چیرپینان سحر
یئنی دن بیر آیدین ایشیق ساچاجاق

آزادلیق اوغروندا چالیشان اینسان
اولدوزو یوخلادار اؤزو یوخلاماز
عدالت بایراغین گؤیه قالدیران
قوللاری یورولماز گؤزو یوخلاماز

آه قوجا یوردومون قوجا قارتالی
یورولماز قانادین قولون وار سنین
سنسن حقیقتین دوزگون ائلچیسی
بیر تانری به ین میش یولون وار سنین

من سنی آتمارام دونیالار بویو
نه قدر جانیمدا جانیم وار منـیم
قورقود نوه سی یم، بابک اوغلویام
غئیرت داماریمدا قانیم وار منیم

شکل گیری هویت مقاومت در آذربایجان

نگاهی گذار به شکل گیری هویت مقاومت در آذربایجان

یادداشت اختصاصی "انجمن آذربایجان"

"هارای هارای من تورکم" این شعار به واضح ترین شکل ممکن بیانی از شکل هویت مقاومت در میان ترک های آذربایجان و ایران است. وقتی ما می گوییم ما ترک هستیم یعنی اینکه آذری نیستیم و پذیرای این هویت مجعول نخواهیم بود، محفل هایی که بحث را به تاریخ می کشانند تا به ما ثابت کنند که مار ترک نیستیم، بلکه آذری هستیم بی جهت وقت خود را تلف می کنند چرا که در حال حاضر مهم این است که ما چه معنایی از هویت خود داریم. مردم آذربایجان خود را ترک می دانند، نه آذری که این محفل های قدرتمند می خواهند ما را در آن قالب بگنجانند. آنها برای حصول به این مهم دست به دامن نظریه های نژادی تاریخ گذشته می شوند تا تبار و نژاد مردم آذربایجان را نژاد پاک آرایی منتسب کنند، اما جنبش آذربایجان معنایی متفاوت از هویت را در مقابل این قرائت تمامیت خواهانه و یکسان ساز مطرح کرده است، هویت مقاومت.
تاکید بر این که ما ترک هستیم به معنای رنگ و بوی نژادی دادن به این مفهوم نیست ما بر این مفهوم تاکید داریم چرا که به درست به همین خاطر انکار می شویم، به همین خاطر مورد تحقیر و توهین قرار می گیریم تا به زعم آنها از این هویت، فرهنگ و زبانی تحمیلی و بیگانه دست بکشیم و در قالب هویت تعریف شده آنها مستحیل شویم. تاکید بر این مفهوم، مقاومتی است در برابر انکار شدن، نادیده گرفته شدن و تبعیض و تحقیر. ترک بودن به خودی خود نه مایه افتخار است و نه مایه شرمساری چرا که از نظر ما انسانیت اصل اساسی است. حالا اگر نسل جدید ما به این هویت خود افتخار می کند، این واکنش مقاومتی است در برابر تاریخ طولانی انکار، تبعیض و تحقیر که عنصر ترک را در ایران به عاملی برای شرمساری و سرافکندگی تبدیل کرده است. مردم ما نمی خواهند به خاطر این هویت نادیده گرفته شوند، مورد انکار قرار بگیرند و عناصر هویتی اشان به بهانه این که تحمیلی و بیگانه است، زدوده شود؛ آنها نمی خواهند به خاطر اینکه ترک هستند مورد تحقیر و توهین قرار بگیرند؛ آنها دیگر نمی پذیرند که شرط ایرانی بودن قبول هویت مجعول آذری و انکار هویت واقعی خود است. صدای آنها را باید شنید، این صدای مقاومت است، البته این مقاومت ریشه های تاریخی دارد و اکنون پا گرفته است، آنها با صدای بلند فریاد می کشند هارای هارای من تورکم.
ترک بودن مایه برتری جویی و ستیزه جویی نسبت به دیگران نیست، تفسیر نژادگرایانه از یک هویت نیست، وارداتی و توطئه دشمنان هم نیست، اتفاقا صدایی است که از بطن این جامعه برخاسته است، نمی توان آن را به بالادستان و برج عاج نشینان نسبت داد، این صدای حاشیه نشینان تاریخ است. مردم آذربایجان درست از همان نقطه که هویت آنها مورد انکار قرار گرفته، درست از آن نقطه دست به مقاومت زده اند. می توان به جای عنصر ترک، عنصر سیاه، زن، آفریقایی و هر مفهوم دیگر را جای داد که به خاطر هویت خود مورد انکار، تحقیر و تبعیض قرار می گیرند.
خواسته های این مردم ساده است خیلی ساده اینکه هویت اشان مورد انکار قرار نگیرد، نادیده گرفته نشود و به آن احترام گذاشته شود، اینکه به عنوان شهروندان این سرزمین، هویت، فرهنگ و زبان آنها هم مورد توجه قرار بگیرد و دولت امکان پاسداری و حفاظت از آنها را فراهم بیاورد، ممنوعیت حق تحصیل به زبان مادری برداشته شود، به عنوان شهروند ایرانی از حقوق برابر برخوردار باشند و هرگونه تبعیض به خاطر تعلق به هویت جداگانه و متفاوت که در قالب های رسمی هویت ایرانی نمی گنجد، محو شود. به خاطر همین خواسته های ساده و ابتدایی است که محافل انکار ما را برنمی تابند؛ آنها همچنان بر تک صدایی و تک زبانی بودن این کشور تاکید دارند در حالی که نمی دانند، عمر ایده های آنها به پایان رسیده است. آنها چاره ای ندارند به جز اینکه گوش هایشان را بگیرند تا این فریاد بلند و رسا را نشنوند هارای هارای من تورکم.