وبلاگ جامع و تخصصی تورانیان (تمدن و تاریخ جامع ترکان ایران و جهان)

۲۶ مطلب در تیر ۱۳۹۶ ثبت شده است

خط اورخون میراث تورکان باستان

                         

کشف این خط به زمان تورکان گؤک تورک یا همان تورکان آسمانی برمیگردد.
تورکان گؤک تورک بعد از فوت یکی از فرمانروایان یا شاهزادگان تورک بر روی قبر آنها سنگ های بزرگی میگذاشتند که روی آنها به خط اورخون اطلاعات مهمی درباره ی قلمرو تورکان در زمان او،چگونگی به قدرت رسیدن و ... مینوشتند
از مهمترین سنگ نوشته هایی که تا به حال از تورکان گؤک تورک و خط ملی تورکان یعنی(اورخون)پیدا شده سنگ ‌نوشته ی کول تیکین برادر فرمانده بزرگ گؤک‌تورکان یعنی بیلگه خاقان است.
تمامی آثار یافت شده از خط اورخون و سنگ نوشته های آن در دشت اورخون واقع در مغولستان یافت شده است به همین دلیل به آن خط اورخون میگویند
 
این سنگ‌نوشته ها در سال ۱۸۹۳م توسط توماسن،واژه شناس دانمارکی رمزگشایی شد.

لازم به ذکر است این خط را تمام تورکان دنیا خط اورخون را میراث خود میدانند و سعی در حفظ این اثر شگفت انگیز دارند
ما نیز بعنوان یک آزربایجانی،تورکمن و قشقایی بخش مهمی از جمعیت تورکان را تشکیل میدهیم و باید از این میراث خود دفاع کنیم تا بیگانگانی مانند یهودی آنها را به سرقت نبرند.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

گؤزل‌ اورمو (اورمیه) نین تاریخینه بیر باخیش

نام اورمیه (اورمو) متشکل از دو جز اور-میه می باشد که جزء نخستین این کلمه ترکی می باشد در زبان ترکی 5000 سال پیش ترکان سومری خوانده می شدند و اور مرکز حکومت سومریها بوده است در آن زمان آرتتها در همسایگی سومریها قرار داشتند در زبان ترکی اور به معنای شهر و بعنوان مثال شهر اورمچی در ترکستان یا اورشیله در فلسطین به این صورت می باشد.اما جز دوم این شهر یعنی میه نام قومی از ترکان بوده است که چهارهزار سال پیش بنام میتانی زندگی می کرده اند میتانها گفته می شود ساکنین اولیه این منطقه و ترکی زبان بوده اند بنابراین اورمیه به معنی شهر قوم میتانی معنی می شود. گوی تپه از مشهورترین تپه های باستانی اورمیه و آذربایجان  با آثاری غنی از جمله «قیل قمیش »نشان دهنده تاریخ پرافتخار آذربایجان می باشد

در قرن 13 ق.م اورارتوها که از اتحاد هشت قبیله تشکیل یافته بودند و بعدها «نایری ها» نامیده شدند دراورمیه تمدن داشتند و کوه زنبیل و طلاتپه دراین دوره صاحب تمدن و قلاع بودند نماد آنها شاخ گوزن و قوچ بوده است و امروزه بصورت دیگر دیده می شود. در سال 955 ق.م توکلتی نینورت شاه آشور به اورمیه حمله کرد و انواع غنایم جنگی و فلزات گران قیمت و اسب را به غنیمت برد. در سالهای 880 و 881 و 883 آشورناسیرپال همه ساله حملاتی به اورمیه کرده و عملیات جنگی خود را در کتیبه هایی شرح می داد.

در تاریخ معاصر نیز اورمیه جز مظلوم‌ترین شهر های آزربایجان بود،اورمیه ای که بعد از خلاص شدن از دست جلولوق (قوای مسلح به رهبری مارشیمون) مورد غارت اسمائیل آقا سیمیتقو و دیگر یاغیان قرار گرفت و بیش از ۱۵۰۰۰۰ نفر مردم بیگناه اورمیه کشته شدند.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

بزرگی و شکوه حکومت های تورک در دنیا

در طول تاریخ در هر دوره ای حداقل یک حکومت تورک در جهان حکومت کرده است که اکثرا با نام بزرگ خانواده نام گذاری شده اند
--- درطول تاریخ حکومت های تورک بسیاری تشکیل شده است و بعضی از این حکومت ها به تمامی جهان حکمرانی کرده اند. اگرچه این حکومتها نامهای مختلفی داشته اند ،لیکن همه این حکومت ها ادامه حکومت واحدی بنام حکومت تورک بوده است .از دوران قبل از اسلام تا به اکنون ،تعداد حکومتهای تورک به بیش از 110حکومت بالغ است. از این تعداد 15 حکومت امپراطوری (خاقانلیق)،حدود 40 حکومت منطقه ای ،34حکومت به صورت بگلیک و4 حکومت بصورت آتا بگلیک و17 حکومت بصورت خانلیق اداره شده است .اغلب برای اداره بهتر امپرا طوری ها همانند امپراطوری هون ،امپراطوری به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می شد ‌.اکنون نام حکومت های تشکیل شده از زمان امپراطوری هون های آسیا تا به اکنون را در اینجا می آوریم.

امپراطوری ها(خاقانلیق):

1-امپراطوری هونهای آسیا(قرن 4 قبل از میلاد- سال 48 بعد از میلاد)

2-امپراطوری هونهای اروپا(374- 469میلادی)

3-امپراطوری هونهای سفید(قرن 4 بعد از میلاد- سال 557 بعد از میلاد)

4-امپراطوری گؤی تورک اول(552-582 میلادی)

5-امپراطوری گؤی تورک شرقی(582-630 میلادی)

6-امپراطوری گؤی تورک غربی(582-630 میلادی)

7-امپراطوری گؤی تورک دوم(681-744 میلادی)

8-امپراطوری اویغور(744-840 میلادی)

9-امپراطوری آوارهای اروپا(قرن 6 بعد از میلاد- سال 805 میلادی)

10-امپراطوری خزر(قرن 7 بعد از میلاد-سال 965 میلادی)

11-امپراطوری بزرگ سلجوقی(1040-1157 میلادی)

12-امپراطوری خوارزمشاهیان(1097-1231 میلادی)

13-امپراطوری تیمور(1370-1405 میلادی)

14-امپراطوری بابر(1526-1858 میلادی)(امپراطوری ترکان هند)(این دوران جزو درخشانترین دوران تاریخ هند میباشد.اکبر شاه تمامی کتابهای فلاسفه یونان و جهان،خصوصا کتابهای ارسطو را در کتابخانه خصوصی خود گرد آورده بود.مسجد تاج محل در هند، از یادگارهای این دوران میباشد. با وجودی که خاقان های امپراطوری بابر، فرزندان امیر تیمور(تیمور لنگ) می باشند و تیمور خود از ترکهای ازبکستان میباشد،دشمنان ملت ترک از آنان با نام امپراطوری مغولان هند نام میبرند.)
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

دشمنی دولت فاشیستی پهلوی با آذربایجان

دولت (فاشیستی پهلوی) ایران در بین سالهای 1301-1304 دشمنی خود را برای نابودی زبان و هویت ملت تورک آزربایجان اعلام میدارد. (براساس عکس و سند ابلاغیه ی که به ادارجات و مدارس  که 17 بند برای نابودی تاریخ و هویت 7000 ساله آزربایجان تجویز و اعلام میدارد)
که مهمترین آن :
- قطع رابطه همه جانبه  با کشور برادر  و تورک تورکیه بود / که نباید با ترکیه هیچ داد و ستد و صنمی داشته باشیم ...چون خودمونو با ترکیه ، هم زبون و هم فرهنگ و هم ردیف میدونیم تا با خیال راحت هویت ترکی ما رو تو 90 سال از ما بگیرند و هویت جعلی و آذری رو بما تجویز کرده و بچسبونن، که با استفاده از کلمه آذری و حذف کلمه تورک از صدا سیما این کار رو با تمام توان سرعت در حال حاظر انجام میدهند.
                        ↓↓↓↓
- ️وزارت امور خارجه
- وزارت جنگ
- وزارت معارف

در اسناد رسمی وزارت خانه های اومور خارجه ،جنگ و معارف مربوط به سالهای 1301-1304 ، صراحتا اعلام میکند:

"زبان ترکی در آزربایجان باید منسوخ گردد، زبان فارسی باید رفته رفته معمول و زبان حقیقی این حدود شود "

منبع:اسناد موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
: دولت ایران در این اسناد ،تدابیر زیر را برای منسوخ کردن زبان ترکی در آزربایجان و تبدیل زبان فارسی به حقیقی این حدود(آزربایجان) توصیه و تجویز میکند :
1: ترویج و توسعه زبان فارسی در همه نقاط آزربایجان.
2: توسعه مدارس دولتی فارسی زبان در آزربایجان
3: مراقبت در تدریس و تعلیم زبان فارسی در همه نقاط آزربایجان.
4: کلیه معلمین و آموزگاران آزربایجان باید فارس زبان و فارسی زبان باشند،نه اینکه خودشان فارسی بلد نباشند.
5: تغییر معلمین و آموزگاران مدارس آزربایجان و اعزام هرچه سریعتر معلمین فارسی زبان بجای آنها از ایران به تمام نقاط آزربایجان.
6: تدریس و تعلیم زبان فارسی باید در مدارس آزربایجان اجباری شود.
7:معلمان نباید دیگر درسها را به زبان ترکی ترجمه کرده...ارائه کنند.
8: تاسیس مدارس ابتدایی که فقط خواندن نوشتن فارسی را به اطفال بیاموزد، مدارس ابتدایی برای توسعه برای توسعه زبان فارسی در این ایالت(آزربایجان)مهمتر از از موارس متوسطه است.
9: تعیین معلمه ها و آموزگاران زن برای تربیت و تعلیم اطفال که از بدو زبان فارسی را بیاموزند.
10: کلیه مامورین و کارمندان آزربایجان باید فارس و فارس زبان باشند،نه اینکه خودشان فارسی بلد نباشند.
11: از چاپ و توزیع کتابهای ترکی جلوگیری شود.
12:از ورود اوراق غیر فارسی ،ترکی از ترکیه، ممانعت شود.
13:از ورود آموزگاران، ماموران و مبلغین تورک از ترکیه،ممانعت شود
14: ممانعت از تدریس زبان ترکی در مدارس متعلق به ترکیه و مدارس و هیئتها، در شهرهای آزربایجان.
15: تخصیص بودجه فوق العاده برای تاسیس و تکمیل مدارس فارسی زبان در آزربایجان و برای اعزام مامورین و معلمین فارس و گسترش فعالیتهای اداره معارف در آن ایالت...
️16: جلوگیری از فعالیتهای آموزشی و فرهنگی ماموران و مقامات دولت ترکیه در آزربایجان زیرا اهالی خود را با آنها ️هم زبان/ ️هم فرهنگ هم ردیف میدانند.
17 : تاسیس قرائت خانه ها و کتابخانه های فارسی زبان در همه نقاط آزربایجان...

که تمامی موارد زکر شده آنها، همین الان نیز با سرعت تمام اجرایی و عملی شده و ملت تورک در بدترین شراط آسمیله و هویت زادای میشوند.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

سیاست های کثیف و تخریبی علیه ترکان توسط رضا پهلوی

--- ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۰۴ ﮐﻪ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﺭﺳﻤﺎ ﺷﺎﻩ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺷﺪ ﻓﻌﺎﻻ‌ﻧﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﯼ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎﯼ ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﮑﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺷﻮﻭﻧﯿﺴﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﺷﯿﻮﻩ ﻫﺎﯼ ﺿﺪ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺿﺮﺑﺎﺕ ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﺭﺍ ﺑﺮ ﭘﯿﮑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﻭ ﻫﻮﯾﺖ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ .ﺗﺤﻘﯿﺮ ﻭ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﺍﺩﻥ ﺗﺮﮐﺎﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺭﮊﯾﻢ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﺣﺎﮐﻢ ﻫﻢ ﺍﺟﺮﺍ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﭘﺮﺩﺍﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ.

ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ۵۳ ﺳﺎﻟﻪ ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻭﯼ ﺗﺮﮐﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺗﻮﻫﯿﻦ ﻫﺎ ﻭ ﺑﯽ ﺍﺣﺘﺮﺍﻣﯽ ﻫﺎﯼ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺩﺭ ﺭﺍﺩﯾﻮ -ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻥ - ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ - ﻣﺪﺍﺭﺱ -ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﻭ...ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ،ﺻﺤﻨﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﭼﻨﺎﻥ ﺑﺮ ﺗﺮﮐﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﯽ ﮐﻠﻤﻪ "ﺗﺮﮎ" ﺗﻨﮓ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺟﺮﺍﯼ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﮐﻪ ﺗﺎﺏ ﺗﺤﻤﻞ ﺗﺤﻘﯿﺮﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﻫﯿﻦ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﯽ ﺩﯾﺪﻧﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﻭ ﻣﻬﯿﺎ ﺑﻮﺩ.

"ﺁﺫﺭﯼ"ﻭﺍﮊﻩ ﺍﯼ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﮐﺸﻒ ﺁﻥ !ﺑﻪ ﻓﺮﺍﺭﯾﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﻮﯾﺖ ﺗﺮﮐﯽ،ﻧﺸﺎﻥ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﯼ ﺑﺲ ﺯﯾﺒﺎ ﻭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺁﻣﯿﺰ ﺩﺍﺩ.ﺁﺭﯼ ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﻫﻮﯾﺖ ﯾﮑﯽ ﺗﺤﻘﯿﺮ ﺷﺪﻩ ﺗﺮﮐﯽ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺁﻣﯿﺰ ﺁﺫﺭﯼ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﻭﻣﯽ ﺭﺍ ﻧﻤﯽ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺍﻭﻟﯽ ﮐﻨﻨﺪ.


ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻫﻢ ﮔﻮﯾﯽ ﮐﻠﻤﻪ ﺗﺮﮎ ﮐﺎﺑﻮﺱ ﻭﺣﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﺍﺳﺖ  ﮐﻪ ﺑﺮ ﺳﯿﻨﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺗﺮﮎ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﺫﺭﯼ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ ﺍﯾﻨﻬﺎ ﺁﺫﺭﯼ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﻪ ﺗﺮﮎ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻭﻗﺘﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻨﻬﺎ  ﺍﺯ ﻫﻮﯾﺘﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﻣﺎ ﺁﺫﺭﯼ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﺁﺫﺭﯼ ﯾﻌﻨﯽ ﭼﻪ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻭﺍﮊﻩ ﭼﯿﺴﺖ؟ﺁﻧﻮﻗﺖ ﭼﯿﺰﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺣﺘﯽ ﺗﺌﻮﺭﯼ ﮐﺴﺮﻭﯼ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻧﻤﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ.ﺍﯾﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺗﺮﮎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ...


ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻭﻗﺘﯽ ﻓﺮﺩﯼ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺩ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺩﮐﺘﺮ ﺷﺮﯾﻌﺘﯽ ﺑﻪ ﺍﻟﯿﻨﻪ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻭﻗﺘﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻟﯿﻨﻪ ﮔﺮﺩﯾﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺷﺪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﭘﻮﭼﯽ ﻭ ﺑﯽ ﻫﻮﯾﺘﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺣﻘﺎﺭﺕ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﻫﻮﯾﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﻭ ﻧﻮ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ.ﺣﺎﻝ ﺍﯾﻦ ﻫﻮﯾﺖ ﺭﺍ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﯿﺘﯽ ﻭ ﻣﻘﺼﺪﯼ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﺪﻫﺪ ﺑﺎ ﺁﻏﻮﺵ ﺑﺎﺯ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﺩ.

ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺍﺳﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﮐﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭﺑﺮﺍﯼ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺕ ﻭ ﺍﻃﻼ‌ﻋﺎﺕ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﺍﺯ ﻣﻠﺖ ﺧﻮﯾﺶ ﻫﯿﭻ ﺗﻼ‌ﺷﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺍﺯ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻧﺎﻡ ﺍﺻﻠﯽ ﻭ ﺑﻮﻣﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﮑﺎﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺧﻮﺩﺍﺭﯼ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺭﺍﺣﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﻭ ﺑﯽ ﺩﺭﺩﺳﺮﺗﺮﯾﻦ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﻫﻀﻢ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺣﺎﮐﻢ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ ﻭ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﻫﻮﯾﺖ ﺍﺻﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺍﯾﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻧﯽ ﺩﺭ ﺟﺒﻬﻪ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺠﺎﯼ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﺁﺳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺰﯾﻨﻨﺪ.


ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎﯼ ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ ﺭﮊﯾﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺎﻡ ﻫﺎﯼ ﺗﺮﮐﯽ ،ﺑﻮﻣﯽ ﻭ ﺍﺻﯿﻞ ﺑﺮﺧﯽ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻭ  ﺣﺘﯽ ﮐﻮﻩ ﻫﺎ ،ﺩﺭﻩ ﻫﺎ ،ﺭﻭﺩﻫﺎ ﻭ ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎﯼ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﻭ ﺟﻌﻠﯽ ﻋﻮﺽ ﮔﺮﺩﯾﺪ .ﻣﺜﻼ‌ ﻗﺮﻩ ﺩﺍﻍ ﺑﻪ ﺍﺭﺳﺒﺎﺭﺍﻥ -فیندیق لیق به فندقلو -  ﺁﺧﻤﺎ ﻗﺎﯾﺎ ﺑﻪ ﺍﺣﻤﻘﯿﻪ  -ﺁﺟﯽ ﭼﺎﯼ ﺑﻪ ﺗﻠﺨﻪ ﺭﻭﺩ - ﻗﺮﻩ ﺳﻮ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﻫﺮﻭﺩ  - ﺩﯾﯿﺮﻣﺎﻥ ﺩﺭﻩ ﺑﻪ ﺩﮔﯿﺮﻣﺎﻧﺪﺭﻕ - ﻭ...ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﻫﺎ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺕ ﻭ ﺍﻃﻼ‌ﻋﺎﺗﯽ ﺍﺯ ﺍﺩﺑﯿﺎﺕ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﻨﯽ ﺗﺮﮐﯽ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻤﯽ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺗﺮﮐﯽ ﻗﺎﺭﺍ ﻋﻼ‌ﻭﻩ ﺑﺮ ﺳﯿﺎﻩ ﻣﻌﻨﯽ ﺑﺰﺭﮒ - ﻭﺳﯿﻊ - ﺑﻠﻨﺪ - ﻭالا‌ﻣﻘﺎﻡ -ﻭ...ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﻣﺜﻞ ﻗﺎﺭﺍ ﺑﻮﻻ‌ﻕ=ﭼﺸﻤﻪ ﺑﺰﺭﮒ - ﻗﺎﺭﺍ ﻣﻠﯿﮏ=ﻣﺎﻟﮏ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﻭالا‌ﻣﻘﺎﻡ ﻭ...

ﻧﺎﻡ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﻗﺎﺭﺍ ﺳﻮ (ﻗﺮﻩ ﺳﻮ)ﺭﺍ ﺳﯿﺎﻫﺮﻭﺩ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﻧﯿﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺩ ﺧﻨﺪﺍﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﯿﭻ ﺟﺎﯼ ﺩﻧﯿﺎ ﺁﺏ ﻭ ﺭﻭﺩ ﺳﯿﺎﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻝ ﻭﯾﻠﮑﯿﺞ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﻧﯿﺎﺭﺍ(ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎﺭﻕ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ)


ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﯿﺪ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ: ﺯﺑﺎﻥ ﺗﺮﮐﯽ ﻭ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ (ﺣﺴﻦ ﺭﺍﺷﺪﯼ در همین وبلاگ بخش کتابخانه ترکی کتاب را دانلود و مطالعه کنید)ﻭ ﻣﻘﺎﻟﻪ: ﻟﺰﻭﻡ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺎﺩﺭﯼ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ نشریات پیام اردبیل و اندیشه اردبیل و ...(ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ ﺍﻭﺟﺎﻗﯽ)ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

Eski Tebriz Shekillerin


















دریافت کتاب
حجم: 7.18 مگابایت
عنوان کتاب : Eski Tebriz Shekillerin Dilinden Shardon
  کتاب نقشه های قدیمی تبریز و جزییات کلی
پیشنهاد می شود مطالعه شود .
- برای نمایش و یا دانلود کتاب کافیست بر روی "دریافت کتاب" کلیک فرمائید.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

تبریزیمه یانا یانا باخایدیم

سریلیب اوستونه باغچالار باغلار

او تورپاق حسرتى اوره یى داغلار

سندن اوزاق دوشن هر زامان آغلار

سلطانین باشینا گلیب چیخایدیم

تبریزیمه یانا یانا باخایدیم ...

فلک اوزاق سالیر هر کیمى یاردان

اووچونو مارال دان ، باغبانى باردان

وطن قوخوسو من آلیم هاردان ؟

عینالى یا هر گون گلیب چیخایدیم

تبریزیمه یانا یانا باخایدیم ...

ارکین کرپیجى نى اؤپمه یه گلیم

سورتوشسون داغینا ، داشینا الیم

کئشکه لال اولمایا سوسمایا دیلیم

سهند قالاسینا گلیب چیخایدیم

تبریزیمه یانا یانا باخایدیم ...

آى ایللر یورغونو، آى قوجا تبریز

چاغیر قوجاغیندا جوموب یاتاق بیز

وطنیم آنادیر ، وطنیم عزیز

جوت باجى یا بیرده گلیب چیخایدیم

تبریزیمه یانا یانا باخایدیم ...

 (بابک قوجازاده)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

دین تورکان باستان

--- اسمی که باید بر دین باستان تُرکان نهاد “ تویونیزم” یا “ نُم” می باشد.

کلمه ی “ نُم” برگرفته از تاریخ جهانگشا می باشد که به افرادی که از دین تُرکان بودند “نُمیان” خطاب می کرد. باز در تاریخ جهانگشا شاهد حکایتی از تُرکان اویغور می باشیم که در آن “ بؤگو تیگین” از چهره های اسطوره ای این قوم با فرستادن سفیری به نزد یکی از خان ها خواهان رقابت میان “ نُمی ها” و “ قام ها” در حضور وی می شود. در مباجثه ی روی داده میان ایشان “نُمی ها” غالب آمدند.

در کنار این موضوع “جوینی” خبر از کتابی بنام “ نُم” ازآنِ “ تویون ها” می دهد. به نظر ما محتملاً این باور دینی که نامش در کتاب تاریخ جهانگشای جوینی ذکر می گردد “بودیزم” یا “مانیزم” می باشد. باز در کتاب “جوینی” حادثه ی فرار حاکم “قارا خیتای”، “ کوچلوق خان” از برابر “چنگیز خان” و فرار آن به سمت غرب و تسلط آن بر شهر “خُتن” ذکر می گردد که پس از فتح خُتن رقابتی نظری میان پیشوایان مسلمان و دیگران برگزار می گردد. در پایان این مناظرات که در قالب پرسش و پاسخ برگزار می گردید، “کوچولوق خان” افرادی را که در برابر پیشوایان مسلمان قرار گرفته بودند اعدام می نماید.

اگرچه خود وی در سال ۱۲۱۸ توسط لشکریانی که از سوی “چنگیز خان” فرستاده شده بودند از میان برداشته می شود. به حادثه ای شبیه این مورد در میان تُرکان خزر نیز برمی خوریم. اگرچه در باب علت اصلی قبول یهودیت از سوی تُرکان خزر دلیل مبرهن تاریخی وجود نداشته باشد؛ در زمان قبول این دین از سوی این تُرکان شاهد برگزاری چنین مناظراتی می گردیم. بدین گونه که در گردهمایی مذهبی که با حضور پیشوایان ادیان اسلام، یهودیت و مسیحیت برگزار شده بود به دلیل وجود رقابت میان پیشوایان مسیحی و مسلمان و یا شاید حسادت افراد منتسب بدین دین نسبت به یکدیگر، این افراد در مقابل پرسش شاه که پس از دین خود کدامین دین را در وهله ی دوم ترجیح می دهید هردو پیشوای دینی دین یهودیت را بیان نمودند. در مقابل این حادثه وقتی خزرها در سال ۹۶۵ میلادی تحت فشار روس ها قرار گرفتند از خوارزمیان تقاضای کمک نمودند و خوارزمیان نیز شرط اصلی کمک بدیشان را قبول دین اسلام و ورود خزرها به اسلام بیان نمودند. حادثه ای شبیه این مورد در اثنای سال های قرن چهاردم میلادی و در زمان قبول دین اسلام از سوی حکمدار اُزبک ها اتفاق افتاده بود. اما باید در این موارد دقت داشت میان داستان هایی که در میان مردم گِردزبان ها می چرخد و حقایق تاریخی اختلاطی صورت نگیرد. مهمترین دلیل تغییر دین از سوی تُرکان که نباید نادیده گرفت سیاسی بودن آن می باشد.

به گفته ی برخی مورخان و تاریخدانان،دین تورکان باستان دین شامان یا همان شامانیسم است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

اثبات تاریخ هفت هزارساله اصیل بودن نژاد تورک ملت آزربیقان یا آزربایجان امروزی

--- رنه گروسه فرانسوی معتقد هست که  بدون شک تمدن خود را از مردم آزربایجان کسب کرده اند.

--- ب.هروزنی دانشمند چک که برای اولین بار موفق به قرائت و ترجمه ی لوحه های هیتی شد، آزربایجان را اقامتگاه ثانوی سومری ها می داند (جامعه بزرگ شرق،ص161).

--- ساموئل نوح کریمر سومر شناس معروف که خیلی از لوحه های سومری را ترجمه کرده در کتاب الواح سومری صفحه ی 58 تایید می کند که سومری ها از آسیای میانه و از طریق قفقاز به آزربایجان آمده و بعد از سکونتی دراز مدت در آنجا به بین النهرین مهاجرت کرده در آنجا ساکن شدند. وی ادامه می دهد : سومرها در ایجاد تمدن آراتتا در آزربایجان و تمدن های باستانی در غرب ایران نقش بزرگی داشتند . آراتتا، 5000سال ق م در آزربایجان زندگی می کردند و بعدها از آنجا به بین النهرین کوچ کرده اند .

--- چارلز بارنی عالم تاریخ شناس انگلیسی بعد از تحقیق روی آثار پیدا شده از گورتپه و حسنلو در آزربایجان به این نتیجه رسیده که صنعت فلزکاری اولین بار در آزربایجان شکل گرفته است. ( مجله میراث فرهنگی، سال3، شماره 5، ص 53 )

--- باستان شناسان دامنه های جنوبی قفقاز را گهواره صنعت فلزکاری دانسته و تایید میکنند که مواد اصلی در ساخت مفرع یعنی مس و قلع در گنجه استخراج میشده و معادن قلع 7000 ساله این منطقه یادگار آن دوران هست.

---هنری فیلد در کتاب "مردم شناسی ایران ، صفحه 175" سکونت سومر ها در آزربایجان و جنوب خزر را ثابت میکند.

--- پروفسور ذهتابی ( تاریخ قدیم تورکان ایران ، جلد 1 ) و محمد تقی سیاه پوش ( پیدایش تمدن در آزربایجان ) نیز با تحقیقات خیلی ارزنده ثابت میکنند که خاستگاه سومریان آزربایجان بوده است.

--- دل هایمزِ ، "Dell Hymes" پژوهشگر و زبانشناس وابسته به دانشگاه شیکاگو در بخش انسان شناسی در رابطه با ارتباط ریاضی بین زبانها تحقیقی انجام داده و 200 لغت انگلیسی را در دو زبان "سومری و تورکی " مقایسه کرده است. او در پژوهش چاپ شدهاش رابطه مشترک این دو زبان را با مشابهت های لغوی موجود اثبات کرده است. به این صورت که بعد از 2000 سال گسست از یک زبان مرده ریشه لغات در زبان تورکی امروزی زنده است و مورد تکلم واقع میشود.

--- بانیان قانون و بانیان حقوق بشر سومرها بودند، اداره جامعه بر اساس قانون، اختراع چرخ، پایه و اساس علوم و صنایع مختلف که بعدا توسط دیگران تکامل پیدا کرد، پایه و اساس شیمی، ریاضیات، داروشناسی و ... را آنها بنا نهادند ؛ تقسیم هر شبانه روز به 24 ساعت و هر ساعت به 60 دقیقه و هر دقیقه به 60 ثانیه، کشف و به کار گرفتن انواع فلزات، اشعار و داستانهای سومر که از لوحه های سومری بازخوانی شده، نشان میدهد که پایه ادبیات را نیز آنها گذاشتند.

--- سومرها نخستین بانیان تمدن بشری بودند که از حدود 5000 سال قبل از میلاد از موطن اصلی خود در آسیای میانه جدا شده و به سمت بین النهرین آمده و نخستین تمدن بشری را در آنجا بنا نهاده اند.

---فریتز هومئلhommel Fritz در ترجمه لوحه های سومری، بیش از 300 کلمه تورکی پیدا کرد، کلماتی که اکثرا به همان شکل قدیمی اش در ترکی امروزی هنوز هم به کار برده میشود، و لذا هومئل با استناد به کشفیات علمی خود از کتیبه ها و لوحه های سومری، زبان سومری را به عنوان ریشه زبان تورکی و "پروتو تورک" معرفی کرد.

--- فریتز هومئل :"دسته ای از اقوام ترک قدیم ، تقریبا 5000سال قبل از میلاد ، از وطن اصلی در آسیای میانه جدا حرکت کرده و به آسیای نزدیک آمده و تمدن سومرها را بنا کردند .آثار به جا مانده از زبان سومری نشان می دهد که در آن اعصار زبان تورکی چگونه بوده است ."(آزربایجان در سیر تاریخ ،رئیس نیا،ج2،ص869)

--- علاوه بر فریتز هومئل، دیاکونوف مورخ روسی نیز 100 کلمه ی مشترک بین زبان تورکی و سومری را مطرح می کند .

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

نادرشاه افشار تبلور غیرت تورکان

افشارها جزو طوایف۲۴گانه اوغوز و یا ترکان غربی هستند

و نادر شاه افشار از بزرگان ایل افشار پایه های امپراتوری افشاریان را در خراسان پایه ریزی کرد.

نادرقلی افشار ملقب به نادر شاه

رئیس ایل بزرگ تورک افشار بود که به پادشاهی ایران رسید و بنیانگذار دودمان افشاریه شد.

ایل بزرگ افشار به غیر از خراسان ، در آزربایجان، کرمان، تورکیه ، افغانستان، اؤزبکیستان و …

پراکنده شده است.

سلسله افشارها در خراسان و توسط تورکهای خراسان شکل گرفت و با کمک تورکان آزربایجان و تورکان خراسان و آزربایجان دومین ابر قدرت جهان را در آن زمان برپا نمودند.

در تاسیس سلسله های تورکی صفویان ، افشارها و قاجاریان ، تورکان آزربایجان، تورکان خراسان و خوارزم و خیوه  نقش اساسی داشتند و

برای مثال پایه های امپراتوری صفویان در آزربایجان با کمک تورکان خراسان و پایه های امپراتوری افشارها و قاجاریان در خراسان با کمک تورک های آزربایجان پی ریزی شد.

فراموش نکنیم که ما تورک هستیم و زبان ما تورکی است و با گفتن تورک آزربایجان و یا تورک خراسان و …..

سرزمین و مناطق زندگی خود را مشخص می نماییم و گفتن تورکی با لهجه خراسان و یا آزربایجان و یا …. هیچ ایرادی ندارد

نادر شاه افشار بنیان گذار دولت تورکی افشار دوازده سال (از ۱۱۱۴ تا ۱۱۲۶) بر ایران حکومت کرد. پایتخت وی شهر مشهد بود.

او مشهورترین پادشاهان ایران پس از اسلام است.

در عهد نادر شاه افشار دشمنان و متجاوزان به کشور

توسط وی سرکوب شدند و کشور قدرت گذشتهٔ خویش را در حفاظت از مرزها و اعمال قدرت یک حکومت مقتدر مرکزی بر تمام وطن، بازیافت.

بناهایی که به دستور نادر نادرشاه در خراسان بنا شده‌اند،

نظیر کلات نادری و کاخ خورشید کلات و… از آثار مهم بازمانده از این دوران هستند.

نادرشاه افشار بنیانگذار دولت تورکى افشاریان از معدود حکمرانان داراى خود آگاهى و شعور ملى تورک در تاریخ ایران است

از این منظر شاید تنها با شاه اسماعیل صفوى ٬ جهانشاه قاراقویونلو٬  اوزون حسن آغ قویونلو ٬ آغا محمدخان قاجار و…. قابل مقایسه باشد.

برخی از اقدامات شخص نادرشاه افشار٬ علاوه بر نویساندن چند کتیبه تورکی است بقرار زیر است :

از اقدامات شخص نادرشاه افشار٬ تدابیر مختلفى است که وى براى حفظ و ارتقاء موقعیت رسمیت و دولتى بودن زبان تورکى ٬ کاربرد در عرصه دیپلماسى و تثبیت آن به عنوان زبانى نوشتارى انجام داده است.

 دوره حاکمیت وى همچنان دوره تاثیر گسترده زبان تورکى بر فارسى است.

دولت تورکى افشارى جایگاهى ممتاز در تاریخ زبان و فرهنگ و تاریخ سیاسى- نظامى تورکان ایران دارد.


نادرشاه افشار این آخرین جهانگیر ترک٬ علاه بر جهات فوق٬ به لحاظ فرهنگ و تاریخ ترکى٬ ایران و جهان اسلام از جهات بسیار دیگرى نیز داراى اهمیت است٬ جنبه هایى که در تاریخ نگارى رسمى معمولا بدانها چندان اشاره اى نمى شود.


از جمله:

اقدام براى تقریب و نزدیکى مذاهب اسلامى.

این دوره از جهت مذهبی، و خصوصا تسامح و تساهل مذهبی نادر حائز اهمیت است.

سعى در ایجاد دولت عرفى

طراحى پرچم دولت ترکى افشاریان.

تابلوهای به یادگار مانده از افشارها، می گویند پرچم افشاریان دو رنگ داشت.

پرچم سه زنگ و امروز ایران یادگار تورکان قارا اؤیلو (گرایلی) می باشد.

امروز نیز تاتاریستان پرچم سه رنگ سبز، سفید و سرخ دارد.

متحد نمودن هر چند کوتاه مدت اراضی هر سه بخش آزربایجان (در قفقاز٬ در ایران و در خاک ترکیه امروزی)٬

دعوت از نمایندگان اعیان، روسای ایران، روحانیون، بزرگان و حکام ولایات در دشت مغان جهت برگذاری مراسم تاجگذاری

طرفداری و حمایت اشخاص صاحب نفوذی چون

طهماسب قلی خان جلایر و میرزا زکی و ملا علی اکبر که سبب گرایش و پیوستن مردم به نادر شاه و قبول اطاعت از وی گردید .

 از آنجائیکه حکومت نادر با شمشیر شکل گرفت،

ارتش دراین دوره جایگاه مهمی داشت.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli

منشاء فرهنگ تورک

--- فرهنگ اصلی ترین عامل تمایز اقوام و ملت ها از یکدیگر است.
--- جوامع با انتقال فرهنگ خود به نسل های بعدی،به آن تداوم میبخشند و جامعه ای که در انتقال فرهنگ خود موفق نباشد،دچار تزلزل فرهنگی و بحران هویت خواهد شد.

اما منشاء فرهنگ تورک کجاست؟

تشکیل فرهنگ تورکان از 12 الا 7 هزار سال پیش تا 3200 سال پیش ادامه یافته است

اولین بنیان گذاران :

1- تمدن آناو ترکمنستان
به گواه برخی پژوهش ها 12 هزار و برخی دیگر حداقل 6500 سال پیش،این تمدن برای اولین بار فرهنگ تورکان را بوجود آورده است.

2- تمدن گوبکلی تپه ترکیه
حدود 11 هزار سال پیش بوجود آمده است،گرچه همچنان با قاطعیت نمیتوان آن را از بانیان فرهنگی تورکان معرفی کرد اما نشانه های بسیاری برای اثبات این ادعا وجود دارد .

3- تمدن کوراز آزربایجان
حدود 6000 سال پیش در محدوده قفقاز و دریاچه ارومیه بوجود آمده و تا بعدا تا شرق آنادولو گسترش یافته است.

4- تمدن آفاناسیف قزاقستان
حدود 5300 سال پیش بوجود آمده است.

5- تمدن کلتمینار ازبکستان
حدود 5000 سال پیش در دلتای_آمودریا بوجود آمده است .

6- تمدن آندرانوف آسیای میانه
در محدوده وسیعی از آسیای میانه حدود 3700 سال بوجود آمده است در همین محدوده و زمان تمدن اوکونف وجود دارد.

7- تمدن قاراسو یئنی سئی
حدود 3200 سال پیش در کنار رود قاراسو بوجود آمده است و اسکیت ها ادامه دهنده شاخص های تمدنی قاراسو هستند.

8- تمدن تاقار یئنی سئی
حدود 2700 سال پیش در منطقه یئنی_سئی بوجود آمده است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
Qafqazli